همراه با چهارده معصوم(علیهم السلام) ویارانشان-بلاک اسکای-اسایش

همراه با چهارده معصوم(علیهم السلام) ویارانشان-بلاک اسکای-اسایش

شاهکارهای ادب فارسی (درباره چهارده معصوم {ع}ویاران
همراه با چهارده معصوم(علیهم السلام) ویارانشان-بلاک اسکای-اسایش

همراه با چهارده معصوم(علیهم السلام) ویارانشان-بلاک اسکای-اسایش

شاهکارهای ادب فارسی (درباره چهارده معصوم {ع}ویاران

در ولادت امام مجتبی (ع)

میلاد حسن سبط رسول است امشب           نبریک به زهرای بتول است امشب        شادند محمد وعلی زاین مولود        خوش باش دغای ما قبول است امشب

در کاخنزول وحی ، قرآن آمد        با آیه ی نور ، نور یزدان آمد       از فاطمه وساقی کوثر پسری             با نور محمدی نمایان آمد -----------

پیک شادی دوستان را خوش خبر آورده است          خوش خبر بردوستان  پیک سحر آورده است        نیمه ی ماه خدا ، ماهی دگر آورده است         سینه ی سینا عیان نور از شجر آورده است        مژده ای اهل ولا طوبی ثمر آورده است          یا محمد دخترت امشب پسر آورده است --------

باز شد باردگر از مرحمت درهای های حق          باب دوزخ بسته شد از  لطف بی همتای حق          بر سفیر اعظم آمد آیت کبرای حق          نیمه ماه صیام از بهر مهمانهای حق           نعمت بی منتها از دادگر آورده است              یا محمد دخترت امشب پسر آورده است      نور باران آسمان گردیده از ماه زمین        شد منورزین تجلی کاخ دانشگاه دین           آشکار از بارگاه طیبین وطاهرین             سبط اکبر آمده ازدخت ختم المرسلین          پیشوا بر امت خیرالبشر آورده است 

یا محمد دخترت امشب پسر آورده است            دسنه دسته برزمین آمد ملک از آسمان            بهر تبریک وبشارت سوی ختم المرسلان      بحر رحمت شد بطغیانزامر خلاق جهان           دست قدرتازدو دریای شرف  امشب عیان           از برای ساقی کوثرگهر آورده است           یا محمد دخترت امشب پسر آورده است             ماه گردون چشم عبرت دوخته سوی زمین          ازبرای کسب فیض از چهره ی  خورشید دین        کاخ وحی کبریا روشن شد از نور مبین 

چشم عین الله اعظم باد روشن گین چنین        زهره ظاهر از گریبانش قمر آورده است        یا محمد دخترت امشب پسر آورده است 

آمد آن استاد دانشگاه ختم الانبیاء            آمد آن روشنگر برنامه صلح وصفا            آمد آن رهبر که حق را سازد از باطل جدا         پرده از رخ برگرفت آیینه ی ایزد نما         جلوه حسنش جهانرا زیب وفر آورده است          زاده یاسین والرحمانورمز هل اتی         سید جنت که جنت باشد از او پر بها           شمس افلاک جلالت زینت اهل کسا       مجتبی نور الهدی ، فخر الدجا ،کنز الخفا           از حجاب غیب امشب سر بدر آورده است        یا محمد دخترت امشب پسر آورده است .......به نقل از کناب سوم ارمغان کربلا ، اثر طبع ناد علی کربلایی پدر سه شهید جبهه حق علیه باطل -صص 76-79

در ولادت امام زمان ولی عصر (عج...)

-----خالق از بحر ولایت گهر آورده برون       یا که از برج امامت ، قمر آورده برون       از سپهر نبوی، گشت عیان ، خورشیدی          که زخفاش وشان ، دیده در آورده برون           با فروغ حسنی نرگس زیبا از بطن             پسری ثانی والا پدر آورده برون          به تماشای گل عسکری ونرگس بین         ماهی از آبر ومه ازچرخ ، سر آورده برون           زطلوع رخ آن حجت دین ،جان بشر          مرغ بی بال وپری بود وپر آورده برون           گو تو بر عیسویان ، حق زفلک عیسی را     به تماشای رخش ، جلوه گر آورده برون         بوالبشر ،تا بوجودش بکند فخر خدای           گلی از گشن ((خیرالبشر)) آورده برون            خالق از دامن نرگس پی ارشاد بشر          آخرین قاِید فرخ سیر ،آورده برون           تا شود هادی گم گشته ، حق از عالم غیب        خضر فرخنده ، پی راهبر آورده برون           زآستین کرم از بهربپاداری دین         دست حق، حجت ثانی عشر آورده برون          ای صباگوبه یشوعا ،که از نرگس تو           بهتر از((زاده مریم ))پسرآورده برون           ((آهی)) از محکمه ی عدل خداوند حکیم          بهر اصلاح بشر ، دادگر آورده برون-----به نقل از دیوان حسین آهی - جلد اول -صص 102-104

مژده بر شیعیان که آمد عید          عید فرخنده وسرور نوید         فرخا روز نیمه ی شعبان          اسعد الله یوم سعد وسعید         عیدی آمد که خاتم مرسل   کرده با امر حق ،ورا تایید             اختر بخت حق پرستان شد         طالع از سامره چنان خورشید         خاتم الانبیاءرسید زحق    ذهق الباطل است وجاء الحق            نر گس امشب شکفنه گل از گل         از گلستان مجد ، هادی کل         به تماشای این گل ونرگس         در زمین شد نزول خیل رسل             حوریان از پی مبارک باد        هدیه آورده اند تاجی گل                مرغ فکر سلیم با شادی        نغمه سرداد ، هم چنان بلبل         که عیان گشت هادی مطلق           ذهق الباطل است وجاء الحق         مژده کا مد برای صلح جهان         رهبر بی نظیر پیر وجوان          آمد آن داوری که از حکمش          بهره گیرند جمله ی ادیان            آمد آن رهبری که فرمانش           هست نافع برای خلق جهان             آمد آن سروری که با سخنش         همه گردند پیرو قرآن          آن که بر دین حق دهد رونق           ذهق الباطل است وجاء الحق            آمد آن نور بخش ارض وسماء      آمد آن خسرو فلک پیما         آمد آن کس که اختیاری تام          دارد از کردگار بی همتا          از عرب تا عجم، زهند وزچین         از اروپا وترک وآفریقا          همه باشند منتظر که رسد        رهبری بهر مردم دانا         زند ازعدل در جهان بیرق           ذهق الباطل است وجاء الحق            چون شود ظاهر آن ولی راد          از ظهورش جهان شود آباد        در تمام دیار وشهر وبلاد        نبود غیر حکم عدل وداد            عرض تبریک گفته نوحه سرا          شیعیان را دراین نکو میلاد            حجت ابن الحسن تولد یافت           حسن عسکری بود دلشاد           (کربلایی)به حق بود ملحق        ذهق الباطل است وجاء الحق---- نقل از کتاب سوم ارمغان کربلا اثر طبع مرحوم ناد علی کربلایی ( والد سه شهید جبهه وجنگ)-صص148 -150.اسایش

درولادت امام زمان (عج...)

 

------

-----خالق از بحر ولایت گهر آورده برون       یا که از برج امامت ، قمر آورده برون       از سپهر نبوی، گشت عیان ، خورشیدی          که زخفاش وشان ، دیده در آوردهبرون           با فروغ حسنی نرگس زیبا از بطن             پسری ثانی والا پدر آورده برون          به تماشای گل عسکری ونرگس بین         ماهی از آبومه ازچرخ ، سر آورده برون           زطلوع رخ آن حجن دین ،جان بشر          مرغ بی بال وپری بود وپر آورده برون           گو تو بر عیسویان ، حق زفلک عیسی را     به تماشای رخش ، جلوه گر آورده برون         بوالبشر ،تا بوجودش بکند فخر خدای           گلی از گشن ((خیرالبشر)) آورده برون            خالق از دامن نرگس پی ارشاد بشر          آخرین قاِید فرخ سیر ،آورده برون           تا شود هادی گم گشته ، حقاز عالم غیب        خضر فرخنده ، پی راهبر آورده برون           زآسنین کرم از بهربپاداری دین         دست حق، حجت ثانی عشر آورده برون          ای صیاگوبه یشوعا ،که از نرگس تو           بهتر از((زاده مریم ))پسرآورده برون           ((آهی)) از محکمه ی عدل خداوند حکیم          بهر اصلاح بشر ، دادگر آورده برون-----به نقل از دیوان حسین آهی - جلد تول -صص 102-104

مژده بر شیعیان که آمد عید          عید فرخنده وسرور نوید         فرخا روز نیمه ی شعبان          اسعد الله یوم سعد وسعید         عیدی آمد که خاتم مرسل   کرده با امر حق ،ورا تایید             اختر بخت حق پرستان شد         طالع از سامره چنان خورشید         خاتم الانبیاءرسید زحق    ذهق الباطل است وجاء الحق            نر گس امشب شکفنه گل از گل         از گلستان مجد ، هادی کل         به تماشای این گل ونرگس         در زمین شد نزول خیل رسل             حوریان از پی مبارک باد        هدیه آورده اند تاجی گل                مرغ فکر سلیم با شادی        نغمه سرداد ، هم چنان بلبل         که عیان گشت هادی مطلق           ذهق الباطل است وجاء الحق         مژده کا مد برای صلح جهان         رهبر بی نظیر پیر وجوان          آمد آن داوری که از حکمش          بهره گیرند جمله ی ادیان            آمد آن رهبری که فرمانش           هست نافع برای خلق جهان             آمد آن سروری که با سخنش         همه گردند پیرو قرآن          آن که بر دین حق دهد رونق           ذهق الباطل است وجاء الحق            آمد آن نور بخش ارض وسماء      آمد آن خسرو فلک پیما         آمد آن کس که اختیاری تام          دارد از کردگار بی همتا          از عرب تا عجمف زهند وزچین         از اروپا وترک وآفریقا          همه باشند منتظر که رسد        رهبری بهر مردم دانا         زند ازعدل در جهان بیرق           ذهق الباطل است وجاء الحق            چون شود ظاهر آن ولی راد          از ظهورش جهان شود آباد        در تمام دیار وشهر وبلاد        نبود غیر حکم عدل وداد            عرض تبریک گفته نوحه سرا          شیعیان را دراین نکو میلاد            حجت ابن الحسن تولد یافت           حسن عسکری بود دلشاد           (کربلایی)به حق بود ملحق        ذهق الباطل است وجاء الحق---- نقل از کتاب سوم ارمغان کربلا اثر طبع مرحوم ناد علی کربلایی ( والد سه شهید جبهه وجنگ)-صص148 -150.اسایش

درولادت علی اکبر امام حسین (ع)

البشارت که جهان باز منور آمد        ظاهر از پرده ی عصمت مه دیگر آمد          این چه ماهی است که با قد صنوبر آمد           از حسین ابن علی شبه پیمبر آمد    دوستان مژده که میلادی اکبر آمد           ببر ای باد صبا مژده برای طا ها           که شده حسن تو یک بار دگر جلوه نما           حق عطاکرده پسر برپسر شیر خدا               زاده ی خون خدا گشته عیان از لیلا         زاین پسر عالم ایجاد منور آمد -----بهر دیداررخش زاده ی زهرا برخاست        مهر بر دیدن آن ماه دلآرا برخاست    بوی جانبخش چو از یوسف لیلا برخاست          گوئیا نعره ای از خاک زلیخا بر خاست         که دویاره بجهان یوسف دیگر آمد ----نور چشمان حسین بن علی گشت عیان         آل عصمت همه از دیدن رویش شادان         شد زمصباح هدی نور الهی تابان           احسن الله بر این حسن که از دیدن آن        شد خرد مات که ملاد پیمبر آمد------    سحر یازده از ماه عظیم شعبان            متولد شده آن حامی دین وقر آن           تا کند یاری فرمانده ی دین  از دل وجان           آری این افسر ارزنده سلطان جهان          از پی یاری عباس دلآور آمد------      آمد آن شیر دلی که پی یاری پدر          وز پی حفظ حریم حرم پیغمبر              هم چنان برگ زدشمن  بزمین ریزد سر            مرکب وخود ومیان را بدرد چون حیدر          آنکه بر حضرت سجاد برادر آمد------      آن علی نام کهباشد چو محمد رویش            فاطمه عصمت وباشد چو علی بازویش          چون حسین است وحسن طینت وخلق وخویش          ((کربلایی)) شده مداح رخ نیکویش           مفتخرزانکه در این رشته مظفر آمد -------محمد حسن آسایش- به نقل از کتاب سوم ار مغان کربلا -اثر طبع مرحوم ناد علی کربلایی( پدر سه شهبد جبهه وجنک)- صص 101-102

در ولادت امام سجاد (ع)

سپهر قدر رادبنگرچه ماهی بی قرین دارد             چه ماه بیقرینی جلوه گر از برج دین دارد           هلالی گشته ظاهر در جهان از یثرب وبطحا        که از نورش منور فرش تا عرش برین دارد               تعالی الله ازاین بدری که از بطحا شده طالع            مبارک مقدمی کو جلوه جان آفرین دارد           گل نورسته ای بشکفت از گلزارپیغمبر (ص)             که عالم را معطر هم چو جعد عنبرین دارد           قدم بنهاد درعالم یگانه حشمت اللهی           که صد ملک سلیمان را نهان زیر نگین دارد        بروز پنجم شعبان    بعالم زد قدم شاهی           که دیهیم وصایت را مقام چارمین دارد           حسین بن علی را حق عطا بنمود فرزندی         که نام او علی ، شهرت بفخر ساجدین دارد         علی بن حسین آنکوبمحراب عبوریت         زمعبودش خطاب انت زین العابدین دارد          بگو با شهر بانوی عجم تا بر عرب نازد      از آن مولود مسعودی که در آن سرزمین دارد           شده دخت کیان را از صدف یک گوهری پیدا         که در بحر ولا ، جدی امیر المومنیت دارد                  عجم نازد ازاین طفلی که زاده زاده ی کسری          عرب نالدکه جدی همچو ختم المرسلین دارد          عرب بالد که این مولود باشد نو گل زهرا            عجم نازد که از شاه زنان  ماهی چنین دارد          سزد گر والد اطهار خوانندش که بعد از خود            حجج هایی در این عالم همه رکن رکین دارد            نسب اندر نسب از او بود فخریه ی سادات            که سادات جهان از او مقام شا مخین دارد        به سادات حسین است وحسن او مطلع الانوار         که دو سبط پیمبر یک همین در ثمین دارد            حسن را با حسین نو خط جوانانی به عالم بود         ولی در کربلا در خودررهارا دفین دارد          دریغا گلستان حیدر وزهرا وپیغمبر(ص)           خزان شد روز عاشورا همین یک گل غمین دارد         زمین هرگز نباید خالی از حجت بدان حکمت          خدا حفظش یه بیماری زشر مشرکین دارد           شهن شاهیکه تبداراست وبیمار است ودلخسته            کجا بر تن توان آن غل وزنجیر کین دارد           زرنجکربلا وکوفه وشام بلای او         مدامین ((آذر))از سینه نوای آتشین دارد . محمد حسن اسایش - به نقل از دیوان آذر خراسانی -جلد 2- صص 76-78  

در ولادت علمدار کربلا ، قمر بنی هاشم (ع)

امشب بکاخ مرتضی ماهی پدیدار آمده            ماهی که پیش نور وی ،خورشید ومه تار آمده           ماهی که بر حسن رخش صدها خریدار آمده          ای طالب دیدار مه ، هنگام دیدار آمده            افلاکیانش سریسر، حیران  رخسار آمده        کو نور بخش عالم  و هم نور انوار آمده           لطف خداوندی به ما همواره ودایم بود          خاصه که روز مولد ماه بنی هاشم بود            بر یاری دین نبی حق خواست یاور پرورد           از بهر صفین وجمل ، همواره افسر پرورد            یا بهر جنگ نهروان ،یکتا غضنفر پرورد            تا آنکه بهر کر بلاسردار لشکر پرورد           بهر حسین زام البنین ،نیکوبرادر پرورد          بایدچنان فرزندرا ، اینگونه مادر پرورد   زین رو فروغ طلعتش،تابید برخلق جهان          وز نو گل رخسار وی ،گشتی جهان رشگ جنان             چون آفتاب حیدری تابید بر ام البنین         آن سان که از نیسان شدی اندر صدف در ثمین            ماه بنی هاشم عیان گردید از آن مه جبین            تا آنکه گردد حامی دین خداوند مبین         بهر حسین بن علی حق پرورد یار ومعین            چونان که بودی مرتضی ، بر مصطفی یار و قرین          برگو به ماه آسمان بنما رخ خودرا نهان      زیرا گشته در جهان ، ماه بنی هاشم  عیان             ازدامن ام البنین ماهی سر آورده برون            نی نی که از خورشید ومه ، بالاتر آورده برون           خالق زکان مکرمت خوش گوهر آورده برون           وز آستین مرتضی دستی بر آورده برون          گویی زصلب حیدری ،حق حیدر آورده برون          بهر صوف مشرکین او صفدر آورده برون            برگو به بوسفیانیان ، میر وعلمدار آمده         بر یاری دین خدا یکتا مددکار آمده           نور جبینش طعنه بر خورشید گردون فر ،زند         خال رخ زیبای وی ، بر عالمی آذر زند                هم نرگس شهلای او آتش به خشک وتر زند         هم بر دل خصمان خود ،مژگان وی خنجر زند         قدش چو طوبای جنان ،لبخند برکوثر زند         باب الحوایج درگهش ، خوش آنکه بر آن در زند          دست یداللهی وی  حلال مشکلهاستی          تحت لوای حضرتش دنیا ومافیهاستی       چون مرنضی قنداقه ی عباس را دربر گرفت         گفتا فلک بردست خود ، مهری مه انور گرفت          یا از گلستان شرف ،وی لاله ی احمر گرفت          چونان که گفتی مصطفی بر دست خود حیدر گرفت         بوسه به دستانش زد واز دیدگان گوهر گرفت         زان ماجرا ، غم بر دل وبرجان آن مادر گرفت           گفتا مگر عیبی بود بر این دو دست نازنین            شه گفت :نی در کربلا،گرددجدا ازظلم وکین            آری که خود این دستها باید علمداری کند    درراه سبط مصطفی ،از جان وفاداری کند            بهر رواج دین حق دفع ستمکاری کند             از قتل قوم مشرکین سیلاب خون جاری کند          برحفظ ناموس خدا نیکو وفاداری کند           تا از حریم شاه دین آنسان نگهداری کند         آندم فداکاری وی مقبول ومستحسن شود          کو هم چو جعفر ، عم خود دستش جدا از تن شود      آه از دمی کو شد جدا ، دستش کنار علقمه         واندر میان مشرکین افتاد شورو همهمه        بنهاد برزانوی خود ، راسش عزیز فاطمه           آن پور زهرا کو بدی ،عرش خدا را قاِءمه            با دیده ی گریان بیان می کرد شه این زمزمه          کامشب بخوابد دشمنت بی ترس وبیم وواهمه       لیکن به چشم خواهرت ره نیست دیگر خواب را            واز ماتم خود سوختی دل ((آهی)) بی تاب را .....محمد حسن اسایش - نقل از دیوان حسین آهی - جلد اول صص 120-124

در ولادت امام حسین در سوم ماه شعبان

امشب زبرج فاطمه ماهی پدیدار آمده      کز پر تو انوار وی ، چون روز رخشان آمده     نور فروغ اختران، زان مهر تابان آمده      آن نور بخش مهر ومه ، در ماه شعبان آمده     نی عالم نا سوتی اش، در تحت فرمان آمده    بل کشور لاهوت را،پاینده سلطان آمده     افلاکیان بر خاکیان ، تبریک گویان آمده 

در مولدسلطان دین ، یعنی امام سومین     در کسوت عبدالهی ، شد سر داور جلوه گز     روح مجسم شدعیان ،عقل مصور جلوه گر     گردیدبر یاری دین ، ثانی حیدر جلوه گر      شد گوشوارعرش حق ، تالی سبر جلوه گر      در مهبط روح الامین ،بین مهر انور جلوه گر      شد شاه دین از دامن زهرای اطهر جلوه گر       تسنیم رحمت را نگر ازبطن کوثر جلوه گر     دریای غفران موج زن ، آمد از آن ماء معین      این عید میلاد حسین ، نور دل زهراستی     یثرب زیمن مقدمش چوت سینه ی سیناستی     بهر وجود او بپا دنیا ومافیهاستی      مقصود ازخلقت بود ، کو علت اشیاستی      محو جمال حضرتش ،زآدم الی عیسی استی    شاهی که خاک درگهش ، از بهر استشفاستی     درماندگان دهر را حلال مشکلهاستی     دستی بزن بر دامن آن زاده ی حبل المتین      پیمان وعهدی ، کبریا ، در غالم زر ساز کرد     ارواح در ذرات را ، خود آگه از آن راز کرد     جام بلا نوشنده را، ازدیگران ممتاز کرد 

باشد شفاعت زان او ،کو باب رحمت باز کرد    آن دم حسین بن علی قال بلی آغاز کرد      پس علم ذرات را ، زان گفته سر افراز کرد    زان عهد وپیمان شاه دین در قتلگه آغاز کرد     یارب به عهدم شد وفا ،بر من ببخشا مذنبین     زد چون قدم در این جهان آن خسرو ملک وملک     روشن زنور طلعتش شد از سما تابر سمک    برخوان فیض سرمدی ،افزوده گردیده نمک      نام محبش را خدا بر لوح رحمت کرده حک    بر پیروان وی جنان ، وقف آمده بی ریب وشک     چونان که دوزخ شد جزا ، بر دشمنانش یک به یک       در ماندگان را در جهان ، آن شاه دین باشد کمک      آن سان که اندر آخرت ،شد بر گنه کاران معین     از عرش قرب کبریا ،تا اولین بیت شرف    بر شاد باش مصطفی آمد ملابک صف بصف      کروبیان اندر طرب ،افلاکیان اندر شعف    مشعل بدست عرشیان ،قدوسیان را گل بکف     همراه جبریل آمدیصلصال وفطرس با اسف     گفتند حال خویشتن بر احمد وشاه نجف   بگرفت قندان پسر ،پس گفت : شاه ما عرف     یارب ببخشا عاصیان بر این حسین نازنین    محمد حسن آسایش.به نقل از دیوان حسین آهی -صص44-47

در ولادت حضرت زهر(س)

-البشارت که عیان مهر فروزان آمد       ظاهر از پرده ی عصمت رخ جانان آمد


سر زد ازبرج نبوت مه رخشنده ی دین   روشن از نور رخش عالم امکان آمد

دختر ختم رسل هادی کل ،شاه سبل   از پس پرده عیان چون مه کنعان آمد

دسته دسته ملک از عالم بالا بزمین        بهر دیدار رخش خرم وخندان آمد

عزت وفضل وشرافت بنگر زامر خدا     سوی زهرا زجنان حوری وغلمان آمد

ساره وآسیه ومریم وکلثوم زبهشت   از پی خدمت آن زهره ی تابان آمد

آنچنان نور رخ دخت نبی جلوه نمود      که قصور همه ی مکه نمایان آمد

نه همین مکه منور شده از طلعت او     زسما ـابسمک یکسره رخشان آمد

شده از مکه همان نور نمایان که بطور    سالهادر طلبش موسی عمران آمد

بهر این نور که در صلب خلیل الله بود      نارنمرود به یک لحظهگلستان آمد

گر نبردی بزبان نوح نبی نامش را        کی نجات از یم وگرداب وزطوفان آمد

یوسف مصر گراین نام نخواندی بزبان   کینجاتش زچه وگوشه ی زندان آمد

چون نیاید زازل تابه ابد همتایش        همسرش شیر خدا حامی قر آن امد

زین دودریای فضیلت که بهم شد واصل  خارخ از ایندو نکو لولوء و مرجان آمد

نه همین ام ابیها نبی اش خوانده زحق    ام فضل ،ام کتاب ، ام امامان آمد 

شب مولود مهین دخت نبی فاطمه شد عرش پرنور شد وفرش چراغان آمد

تاکه تبریگ بگوید بجهان شیعه        {کربلایی} زسوی نوحه سرایان آمد 

اثر طبع شاد روان نادعلی کربلایی-پدر سه شهید -به نقل ازارمغان کربلا کتاب سوم -ص۶۳-۶۴--انتشارات خزر -بوذرجمهری سابق (۱۵ خرداد)- ----البشارت که عیان مهر فروزان آمد       ظاهر از پرده ی عصمت رخ جانان آمد


سر زد ازبرج نبوت مه رخشنده ی دین   روشن از نور رخش عالم امکان آمد

دختر ختم رسل هادی کل ،شاه سبل   از پسرده عیان چون مه کنعان آمد

دسته دسته ملک از عالم بالا بزمین        بهر دیدار رخش خرم وخندان آمد

عزت وفضل وشرافت بنگر زامر خدا     سوی زهرا زجنان حوری وغلمان آمد

ساره وآسیه ومریم وکلثوم زبهشت   از پی خدمت آن زهره ی تابان آمد

آنچنان نور رخ دخت نبی جلوه نمود      که قصور همه ی مکه نمایان آمد

نه همین مکه منور شده از طلعت او     زسما تابسمک یکسره رخشان آمد

شده از مکه همان نور نمایان که بطور    سالهادر طلبش موسی عمران آمد

بهر این نور که در صلب خلیل الله بود      نارنمرود به یک لحظه گلستان آمد

گر نبردی بزبان نوح نبی نامش را        کی نجات از یم وگرداب وزطوفان آمد

یوسف مصر گراین نام نخواندی بزبان   کینجاتش زچه وگوشه ی زندان آمد

چون نیاید زازل تابه ابد همتایش        همسرش شیر خدا حامی قر آن امد

زین دودریای فضیلت که بهم شد واصل  خارخ از ایندو نکو لولوء و مرجان آمد

نه همین ام ابیها نبی اش خوانده زحق    ام فضل ،ام کتاب ، ام امامان آمد 

شب مولود مهین دخت نبی فاطمه شد عرش پرنور شد وفرش چراغان آمد

تاکه تبریگ بگوید بجهان شیعه        {کربلایی} زسوی نوحه سرایان آمد 

اثر طبع شاد روان نادعلی کربلایی-پدر سه شهید -به نقل ازارمغان کربلا کتاب سوم -ص۶۳-۶۴--انتشارات خزر -بوذرجمهری ارت

ای شه طوس که برروی زمین نور خدایی

شاه طوس:ای شه طوس کهبرروی زمین نور خدایی    روی بنما که بی پرده خدارا بنمایی    نظری هم بگدایی چو من خاک نشین کن     ای که در پادشهی صاحب ایوان طلایی       وای فردا اگر امروز زمن دست نگیری     ای که خود دست خدا وپسر خون خدایی    عرش رحمن بود این مصطبه حضرت سلطان   جای بر عرش خدا کرده ای ای دوست کجایی    در حریم حرم شاه خراسان بادب رو   نزنی تا بسر دوش ملایک سر وپایی ----بنقل از کتاب بوستان حسینی -ص 118- انتشارات گلی- تالیف رضا معصومی- چاپ 1405 قمری-

در عزای سه بزرگوار:رسول خدا،امام مجتبی،امامرضا علیهم السلام


در عزای سه بزرگ مرد اسلام:

عزای رسول الله (ص) 
                
   یارسول الله داغت بر عزیزان زود بود              یا نبی الله دوری از تو این سان زود بود 
یاامین الله یا خیرالورا ، بدرالدجا                سوز هجران تو بر زهرای نالان زود بود
با غروب نور رویت شام ماتم شد پدید         آخر ای صبح امید این شام هجران زود بود
ای امید دردمندان حامی مستضعفان              در کف اهریمنان نقش سلیمان زود بود 
بی تو اندر سینه ی حیدر نفس تنگ است تنگ           سد راه آه بر این قلب سوزان زود بود
ای عزیز جان آل الله ویار بی کسان              مرگ جانسوز توبر این جمع سوزان زود بود
روح والای تو از این تنگنای زندگی               چونفرشته پر زنان بر سوی رضوان زود بود
رهبرابا رفتنت اسلام وامت شد پدید               این چنین تنها وتنها دین وقر آن زود بود
روز مظلومی زهرا وعلی ودوستان               گاه محزونی طفلان پرشان زود بود
اشک زینب همچوشبنم می چکد بر روی گل              عندلیبا ترک این زیبا گلستان زود بود
بی قرارانت حسین ومجتبی پروانه سان            سوختن در پایت ای شمع فروزان زود بود
یاحبیب الله یا احمد نبی الهاشمی               (کربلایی) در عزایت اشک ریزان زود بود
---به نقل از شکوفه های غم -جلد اول ص 22 -نادعلی کربلایی -انتشارات خزر -تهران ---
----------سه عزا وغم --------------------
زهرای اطهر دختر ختم رسولان               دارد عزا امشب سه جا بهر عزیزان
فاطمه کرده گیسو پریشان                 گه مدینه رود گه خراسان
ای شیعیان اسلام وقر آن بی معین شد                 قتل امام وقتل ختم المرسلین شد
فاطمه کرده گیسو پریشان                گه مدینه رود  گه خراسان
ارض وسما در لرزه شد از جور عدوان                جسم امام دومین شد تیر باران
فاطمه کرده گیسو پریشان                   گه مدینه رود گه خراسان       
شد رحلت پیغمبر ووقت عزا شد                    پاره جگر از زهر امام مجتبی شد 
فاطمه کرده گیسو پریشان                 گه مدینه رود گه خراسان
حجت هشمتمین درراه دین وقر آن                  کشته شد از جفا وظلم وجورعدوان فاطمه کرده گیسو پریشان         گه مدینه رود گه خراسان
----شکوفه های غم -جلد اول -ص 24 نادعلی کربلایی -انتشاراتخزر -تهران
---------   مرگ پدر-زبانحال فاطمه در سوگ رسول الله    ----
هجران وغم مرگ پدر کرده پریشم                تیره شده چون شام سیه ، روز به پیشم
باران محن را بسرم ابر بلا ریخت                     از گردش ایام نگرحال پریشم
مجروح شد از داغ پدر قلب من زار               از امت او غم برسد بر دل ریشم 
چون خار مغیلان بزند خصم به من نیش              همواره درافغان ، من از آن سوزش نیشم 
از بس که بدیدم به جهان محنت وآزار             من سیر ازاین عمر گران مایه ی خویشم 
غیر از غم دوری عزیزان به دلم نیست               ورنه نبودهیچ غمی از کم وبیشم 
مردم همه از گریه ی من خسته ومن نیز          رنجیده زبیگانه وغمدیده زخویشم
(آهی) گنهم نیست بجز اخذ حق خویش              من کشته ی آئینم وقربانی کیشم
---نقل از دیوان آهی -جلد دوم -ص 122 -علی آهی-انتشارات خزر -تهران----

درولادت امام حسن عسکری(ع)

باز کنز جود حق را فتح باب دیگر است   باب رحمت را دگر باره طلیع اکبر است 

 

ابر فیض ورحمت حق خیمه در عالم زده   ریزشش در صحنه ی ایجاد دروگوهر است 

جلوه ی مر آت جانان گشته از پرده پدید   از جمالش عالم ایجاد با زیب وفر است 

مر ربیع دومین را عاشر دیگر رسید   کاین چنین وجد وشعف در ماسوی الله یکسر است 

فاش گویم ظاهر از ام الولد شد اختری   کز فروغ عارضش روشن جهان سرتاسر است 

خسروهادی عشر فخر بشر میلاد یافت   آنکه نور چشم زهرا زاده ی پیغمبر است 

والی ملک ولایت ماه برج یازده   آنکه اندر مسند حق جانشین حیدر است 

سر زد از بطحی مهی از آسمان مکرمت  کزهدایت گمرهان را جانب حق رهبر است 

یافت میلاد آنکه گاه آزمایش بر عدو   لشکرش خیل ملک کروبیانش عسکراست 

نی همی سامره از نور رخش روشن شده   روشن از حسن دلآرایش جهان سرتاسر است 

 سرور دین رکن آیین مقتدای انس وجان     عسکری آلقاب آن شاهی که نور داور است 

ای خوشا آن دل که باشد اندر او حب حسن     ای خوشا آن سر که شور عسکریش بر سر است 

زد قدم شاهی دراین عالم که در کون ومکان      بر جمیع انس وجان او شهریار وسرور است 

در دو عالم چون تویی افتادگان را دستگیر     سیدی بر دامنت دست رضای (آذر) است 

دیوان آذر (حاج غلامرضاآذر حقیقی خراسانی) جلد اول-صص۱۳۷-۱۳۸-انتشارات اسلامیه-مشهدمقدس -چاپ سوم -۱۳۴۸ شمسی

نواخوانی در مجالس عزا وماتم در روستای کوچ نهارجان

وقتی یکی از بستگان فوت می کرد ودیگران خبر دارمی شدند که کدام شخص فوت کرده است  همه ی اهالی روستا و اشنایان وبستگان از روستاهای همجوار وشهر خودرا موظف می دانستند که در مراسم تشییع حضور یابند وبا صاحب عزا اعلان همدردی کنند وبگویند که ما درغم شما شریک هستیم بویژه ساکنین روستازیرا عقیده داشتند که اگرخدای ناکرده در جلسه تدفین وغسل وکفن نباشندصاحب عزا را از خود رنجانیده اند وبقول محلی ها نسبت به بانیان عزا بی محلی یعنی بی احترامی کرده اند .بنابراین رسم بود که هرکه ازراه دور یا نزدیک به مجلس عزاو ماتم می آمد هنگام روبرو شدن با صاحبان عزا اشعاری متناسب به عنوان تسلیت گویی خطاب به صاحب عزا می خواند ویکی از نزدیکان صاحب عزاهم به او پاسخی در خور ومناسب می داد .مثلا تسلیت  گو با صدای بلند وسوزان  شعر زیر را می خواند :ای چرخ  چه خانه ها که ویرا ن کردی       در ملک بدن تو غارت جان کردی 

هردانه ی قیمتی که آمد به جان          بردی توبزیر خاک پنهان کردی     یا می خواند : 

چه شد که ای گل من  این چنین تو پژمردی      چراغ محفل من از چه زود افسردی ؟

مگر بخواب چه دیدی که لب فرو بستی     دل شکسته ی مارا دو باره بشکستی 

یکی از نزدیکان صاحب عزا جواب میداد باصدای بلند وسوزان :    

 ای دوستان به مجلس ماتم خوش آمدید         مستو فیان دایره ی غم خوش آمدید 

اجر شما بروز جزا می دهدحسین               با حوریان ،خدیجه ومریم خوش امدید          وباز فرد اول یعنی  تسلیت گو اشعار دیگری  مناسب عزا می خواندو ویکی از صاحبان عزا پاسخ مناسب می داد  وسپس تازه واردین اخلاص  وفاتحه سر می کرد ومثلامی گفت : الحکم  للله تعالی یا می گفت : ارواح روح مومنین  ومومنات مسلمین ومسلمات کافه وعامه ی اهل ایمان ذکورا اناثا شیخا شابا با ارواح اموات جمع حاضر الخصوص روح نورفته ی تازه گذشته مرحوم مغفورملا علی را از روح پاک شهدای دشت کربلا متبرک گردانیده یکبار فاتحه الکتاب وثلاثه الاخلاص  والصلوات .آنگاه همه افرادا فاتحه وسه  بار سوره اخلاص رامی خواندند ووقتی تسلیت گو مطمِئن می شد که همه اخلاص خوانده اند خطاب  با صاحبان عزا می گفت : خداوند رحمت کناد خداوند بیامرزد خداوند به شما صبر بدهد وصاحب عزا چاسخ می داد :گویا بحق باشید، زحمت کشیدید، خوش آمدید، قدم بر چشم ما نهادید، صفا آوردید .

 خدااموات ورفتگان شماراهم بیامرزد،خداوند به شما طول عمر بدهد....     واما در مجلس زنانه هم غوغایی بر پابود وهریک از زنان که واردمی شدند وبه زن ویا دختر خانواده می رسیدند نواهایی متناسب با کسی که در گذشته وهم چنین متاسب با نسبتی که با شخص متوفی داشتند ویا اینکه مرده مادر بوده یا  پدرخانواده بوده یا  اینک جوان بوده ویادختر بوده ویا پسر جوان بوده با در نظر گرفتن همه ی این جوانب  نوا یی  مناسب  آن احوال می خواندندکه ذیلا مشاهده خواهید ومادر خانواده یا خواهر شخص متوفی پاسخی مناسب با نوای خوانده شده می دادکه در اشعار ذیل نمونه های آن به خوانندگان  تقدیم می گردد مثلا تازه وارد می خواند :

درآن خانه که مادر ناله می کرد        شکایت با گلای  لاله می کرد       سر بالین خود هیچ کس نمی دید   به صد حسرت  گریبون پاره می کرد     .وصاحب عزاپاسخ می داد :  ای دوست خوش امدی (امدید) صفا آوردی

صد خدمت شایسته بجا آوردی         صد رحمت و آفرین براین عقل شما      امروز بزرگتری بجا آوردی !

در اخرین وداع با میتی که غسل داده شده وآماده حرکت بسوی قبرستان می باشد زنان ویا دختران متوفی میخوانند :فلک چو طرح جدایی میون ما انداخت      ببین ترا بکجا ومرا کجاانداخت 

تورا به کنج لحد ومرا به خانه ی غم          که سنگ  تفرقه آخر میون ماانداخت    یا می خواندند:

ببردند گل ، گل از گلخانه بردند     گل مارا به غسالخانه بردند         دمی که آب وکافورش بریزند

رمق از پا ونور از خانه بردند  واما برگردیم به نواهای زنانه در مجلس عزا  

از زبان دخترکه مادرش مرده : مادرمایم وجون مادر مایم     مو  مادرخور(خودرا)پای سماور مایم

دوستو (دوستان) همگی بحال مو میگریند       مو چایی خور زدست مادر مایم (می خواهم)

راه اومده یم تموم راه اومده یم      ای(این)راه تمو م سنگ وسخال اومده یم    پنداشتم که مادرم بر جایه 

 حالا که نیه (نیست) مو به چه کار امده یم (امده ام )

یک نیم دلم کباب ویک نیم خراب          یک نیم بسوخت زداغ ونیمی زفراق     گر داغ وفراق هردو بیایند بر مو     از داغ ننالم که بسوختم زفراق 

پیشون سرا گرد وغبار آورده       چار گوشه ی سرا بنفشه بار آورده          دیدار که هر صبح ومسا می دیدم

 امروز خدا زمو زوال آورده    

 ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما      روشن کردی خونه ی ویرونه ی ما     

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت        هرجاکه قدم گزاردی بر دیده ی ما 

 ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست    بی داد گری پیشه ی دیرینه ی توست  ای خاک اگر سینه ی  تو بشکافند      صد گوهر قیمتی که در سینه ی توست 

 ماغمزده ها زکربلا می آیم( می اییم)    پوشیده سیاه به هر عزا می آیم ( میآییم)

 ما غمزره هاحسین را ناداریم ( بگذاردم)        آیابه چه رو زکربلامی آیم (می آییم)

 در مرگ برادر از زبان خواهر :هرکس که برادر عزیزی دارد         در نقره نشونده که عقیقی دارد 

هرکس که ندارد زقیامت خبری         ازروی دلم نشانه ای بر دارد 

در خاک تویی وبر سر خاک مویم (منم)       بی غم تویی به غم گرفتار مویم ( منم)

تو تکیه بجای جاودانی زده ای              با طعنه ی دشمنان گرفتار مویم ( منم )

آیم بسر خاک تو روزی صد وبیست     خشتون ( خشتهای)  سر لحد بحالم مگریست ( می گریست )

گر از تو بپرسند سر خاکت کیست ؟       خود می دانی که سوخته ی زار تو ، کیست ؟

فلک کورشی (شوی)که کور کردی چراغم     ببردی بلبل خوش خوان باغم 

ببردی بلبلم زندان نمودی                 دگر بلبل نمی خواند به باغم 

آن خواهر دلکباب مو خواهم بود        بنشسته به درد وداغ مو خواهم بود 

 غمهای جهان وجملگی بر دل مو               آن سوخته ی نامراد مو خواهم بود 

یارب چه مشد ( می شد ) مرگ برادر نمبود(نمی بود)     این شال عزا بر سر خواهر نمبود

یارب چه مشد که خواهرو( خواهران ) می مردند          این داغ گران بر دل خواهر نمبود(نمی بود)

 مرا باور نمی آید که ماه از آسمان رفته      مرا باور نمیآید که خورشید از جهان رفته      

از آن ماه واز ان ابرو  از ان محراب پیشانی          مراباور نمی آید عزیزم از میان رفته 

مادر که مرا بناز می داشت برفت                     غم بر  دل مو روا نمی داشت برفت 

آن کس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت 

 همی نالم که مادر در برم نیست         شکوه سایه ی او بر سرم نیست 

مراگردولت عالم ببخشند.       برابر با نگاه مادرم نیست

نوحه های دسته جمعی که در مجلس زنانه یک خانم ذاکر اهل بیت می خواند وهمه ی زنان حاضردر مجلس دسته جمعی یا با دو دست برسر می زنند ویا بادودست به سینه می زنند وبه این کارسروازدن ویا برسرزدن وسر واکردن می گویند  بعداز هر بیت یا بعد از هردو بیت یک عبارت به عنوان:میان بندتوسط همه حاضرین تکرار می شود مثل:واویلا صدواویلا:

چون دید جوان گل عذارش      اکبر خلف بزرگوارش.    قامت به لباس رزم آراست

رخصت زپدر گرفت وبرخاست.   واویلاصدواویلا

بردامن او بزار آویخت   ازدیده بجای اشک خون ریخت.    فرمود که ای عزیزمادر.  بنشین تودمی ای علی اکبر  واویلا صد واویلا...

تا شانه کشم به کاکل تو     شویم به گلاب سنبل تو.    پنهان نظری به مادر انداخت.    تا باردگر به سرمه ی ناز.     چشمی که نهان بود نگاهش    چون طالع خود کنم سیاهش- ای اکبر تاجدار مادر   ای یوسف گل عذار مادر  ،واویلاصد واویلا

زانروزکه شیر خواره بودی.  زینت ده گهواره بودی   شب تا به سحر نیارمیدم درپای تو رنجها کشیدم   که امروز تو بدستگیری من   باشی تو عصای پیری من   من هم به شب عروسی تو       آیم به دیده بوسی تو    واویلا صد واویلا---

دربزم تو عون پاگذارد    مسلم به کفت حنا گذارد      در حجله سکینه خواهر تو    آیینه نهد برابر تو   در حجله تو چون قرار گیری.   باب تو جوان شود به پیری    آخر به تنت به نامرادی   گردیده کفن قبای شادی   اکنون چه کنم سرور گویم یا گریم ورودرود گویم -   واویلا صد واویلا.......

پدرم رفتی وچون شمع تو خاموش شدی.    ترک ما کردی وبا خاک هم آغوش شدی

خانه را نوری اگر بودزرخسار تو بود      ای چراغ دل ما از چه تو خاموش شدی----

پنهان بخاک گشته چو قدرسای تو        غمگین مباش در دل ما هست جای تو

ازمرگ ناگهانیت ای مهربان پدر       بیگانه سوخت تا چه رسد آشنای تو----

حیف از توای پدر که شدی هم نشین خاک.     زیراکه جایگاه تو بر دیدگان ماست

عمرت به نیک نامی ومهر ووفا گذشت        یادت همیشه دردل وروح وروان ماست---

پدرجان یاد ان شبها که مارا شمع جان بودی      میان ناامیدیها امید جاودان بودی

برایت زندگانی گرچه یکسررنج وسختی بود     بنازم همتت بابا که تا بودی صبورومهربان بودی----

چهل روز گذشت پدر که جمالت ندیده ایم.         دیگر گلی زباغ وصالت نچیده ایم 

صد سال اگر بگذرد از فراق تو        ما از فراق ودوری تو قد خمیده ایم----

نوحه دسته جمعی که در مجلس زنانه می خوانند وهمه ی افراد برسریا برسینه میزنند وبه عمل انها سر وازدن می گویند که با شوروشین خاصی همراه است وعبارت :کربلا یا کربلا یا کربلا -بعد از هر بیت توسط زنان حاضر ضمن برسرزدن ویا برسینه زدن تکرار می گرددوبقول اهل محل پی خوانی دسته جمعی می شود:ازکجا می آیی ای مرغ حزین    ازچه نالانی چنین ای دلغمین؟

کربلا یاکربلا یاکربلا.---خود چه گویم ای علیل بینوا     میرسم از سرزمین کربلا.  کربلا یا کربلا یاکربلا--- ای زبان بسته دلت محزون چیست ؟ میچکد ازبالهایت خون زکیست؟ کربلا یا کربلا یا کربلا.---لال گردم لال ای حسرت نصیب

باشد این خون، خون حلقوم غریب     کربلا یا کربلا یاکربلا  ---   زود بر گونامش ای خونین جگر   چون که میدارم غریبی در سفر   نام او باشد مقتول سنین      باب زارش شاه بی لشکر حسین-   کربلا یا کربلا یا کربلا----    باز گو از اکبر شیرین سخن.     کی بیایددروطن دنبال من

کربلا یا کربایا کربلا.      خاک بر سر کن که اکبر کشته شد      از جفا شبه پیمبر کشته شد کربلا یا کربلا یا کربلا.      باز گو از قاسم ودامادیش.    ازحنا بندان وعیش وشادیش. کربلا یا کربلا یا کربلا.عیش قاسم شد مبدل با عزا.    بسته شد ازخون حنا بردست وپا   کربلا یاکربلا یا کربلا.   باز گو میر علمدارم چه شد      شش برادر یار وغمخوارم چه شد.     قطع شد دست علمدار حسین.      کشته شد یاران به صد افغان وشین.  کربلا یا کربلا یا کربلا    

باز گو از عمه ها وخواهرانم ای صغیر.   عزتی دارند یا خوار وذلیل؟ کربلایاکربلا یاکربلا. عمه ها وخواهرانت  خوار وزار      چون اسیران فلک در زنگبار   

کربلا یا کربلا یا کربلا.....نوحه دیگر ویژه مجلس زنانه که در ماتم افراد خوانده می شد ذیلا به نگارش میآید:حسینم واحسینم واحسینم----

بیاد آمد مرا از حال زینب.   بسوزد دل بر آن احوال زینب.       حسینم واحسینم واحسینم       زداغ نوجوان شاهزاده اکبر   کمان شد قامت رعنای زینب حسینم واحسینم واحسینم      زداغ قاسم ودامادی او.    سفید گردیده گیسوهای زینب حسینم واحسینم واحسینم.  زداغ اکبر شیرین زبانش   بسوخته هم پر وهم بال زینب    حسینم واحسینم واحسینم.     فلک بر هم زدی سامان زینب.   خرابه کردی آخر جای زینب     حسینم واحسینم واحسینم.     بشامش بردی ودادی به دشمن       چه می خواهی فلک از جان زینب.    حسینم واحسینم واحسینم.

که زینب طالع بر گشته دارد.    زدوران شش برادر کشته داردحسینم واحسینم واحسینم.     انیس بی کسان داد از جدایی      برادر داد وبیداداز جدایی

حسینم واحسینم واحسینم.  جدایی می کند بنیاد زینب      خدا بستان زدشمن داد زینب      حسینم واحسینم واحسینم. مسلمانان مرا زینب نخوانید.   مرا محنت کش دوران بخوانید.    حسینم واحسینم واحسینم.

بیا که از سفر برگشته زینب     بیا که بی برادر گشته زینب    حسینم واحسینم واحسینم.      بیا که زینبی بر جا نمانده.      زبس که گریه کرده جان سپرده؛ حسینم واحسینم واحسینم...

اما ادامه نواهای زنان روستای کوچ ذیلابه نگارش درمی آید:

تو ای برادر با جان ودل برابر من    بیا که مرگ حسن ریخت خاک بر سر من      بیا که شددل زینب زغصه ریش آخر     بیا که کرد معاویه کار خویش آخر ---- هنوز هجر تومی آورد بفریادم     هنوز ماتم زهرا نرفته از یادم 

هنوز دیده ی خونبار در سراغ علی است       هنوز لاله ی دل داغدار داغ علی است ---

زمانه رخت سیه باز در برم نکند      خدا نکرده فلک بی برادرم نکند ------- یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم (بندبرگردان در نوحه زنانه زیر در مجالس ماتم وعزاداری )

چرابرتن برادر سرنداری یا مظلوم حسینم  یا محروم  حسینم    کفن در بر تو ای سرور نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم          به کهنه جامه ای کردی قناعت   یا مظلوم حسینم یا محروم  حسینم  چرا آن کهنه را در بر نداری   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم   ---چرا جسمت میان آفتاب است یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم    نسب گویا زپیغمبر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---شود خواهر فدای دستهایت   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم     چرا انگشت وانگشتر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---بغل بگشا وخواهر را بغل کن  یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم       مگر مهری تو با خواهر نداری  یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم ---دهن واکرده زخم سینه ی تو   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم    مگر با خود علی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----لبت خشکیده هم چون لعل بی آب   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     مگر عباس نام آور نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----سلیمان جهانی ای برادر   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---نسب گویا زپیغمبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم--

اگر کشتند چرا آبش ندادند    یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     گلوی نازکش خنجر نهادند یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم---   

 یقین دانم که در دل آرزویی  یامظلوم حسینم یا محروم حسینم    بجز دامادی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ------ادامه نواخواخوانی در مجالس ماتم وعزا :بصد خاری بزرگ کردم درختی        که در سایه ش نشینم گاه و وقتی       شمال اومه درخت از ریشه بر کند     بسوزه این چنین طالع وبختی .

ای چرخ فلک چرا چنینم کردی   بر سنگ زدی نگین نگینم کردی در اول عمر خود ندیدم خوبی  

در آخر عمر گوشه نشینم کردی-          غربت خراب ومو خراب غربت    مو گوشه نشین آفتاب غربت 

شا الله که به در نیایه آب از غربت        تا مو نکشم جور وجفا از غربت ---

در غریبی ناله کردم هیچ کس یادم نکرد    در قفس جون دادم و صیاد آزادم نکردم 

همتی میخواستم از گردش چرخ فلک    چرخ بی همت خرابم کرد وآزادم نکرد.---

آن جا که غریب ناله ی زار کند     آنجاکه غریب رو ی به دیوار کند       آنجا که غریب شربت آبی طلبد      مادر نبود که گریه بسیار کند .--

آنجا نبدم (نبودم ) که نقره پاشون کنم          آن جا نبدم که جون ره قر بون کنم       

آندم که که تو بار سفر می بستی      مو خود بکشم، توره پشیمان کنم .-- الهی در غریبی کس نمیره فراق راه دور هیچ کس نبینه     فراق راه دوری که مو دیدم       مسلمان نشنوه ، کافر نبینه .--

زدست مرگ بی کس مونده یم ما      چو مجنون ستم کش مونده یم ما     زدست مرگهای ناگهانی    به خاک پای هر کس مونده یم ما .---

یارب چه مشد ( می شد) مرگ برادر نمبد(نمی بود )       این شال عزا بر سر خواهر نم بد

یارب چه مشد که خواهرو می مردند     این داغ گرون بر دل خواهر نمبد  (نمی بود ).--

ما اومده یم باز که احوال بپرسم (بپرسیم) احوال جدایی وشب تار بپرسم (بپرسیم)

چونید زغمها وچون می  باشید احوال شمامونس وغم خوار بپرسم .--

چنو ناله مکن که جون ندارم      توانای ناله ی سوزو ندارم     چنو بارگرون  باریده بر دل     که مو درد توره درمون ندارم .--

بیا تا ما وتو همراز باشم ( باشیم)      چو کفتر در گلوی چاه باشم       اگر کفتر نناله   ما بنالم 

زحال یک دگر آگاه باشم .--

درد دل خواهرو چنین می باشه    باداغ وفراق هم نشین می باشه     باداغ وفراق و با غم واندیشه  تا روز قیامت این چنین می باشه ...---

شما که اومدی (اومدید)پرسی که چونم           چوگلهای بنفشه غرق خونم (خونیم )

چو لاله داغ دارم بر دل خود     چو گلهای بنفشه سر نگونم (سر نگونیم)..-

آن گل که کشید خط بر دیوار خونه      بگفتا موروم این خط بمونه    اگر قومو(قومان) بیایند احوال پرسند      بگو بگریخت  از دست زمونه (زمانه ).---

ازغم چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده، چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجل می آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنیا 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون) جدا کردی مرا .---

گرموزچنین روز خبر می داشتم     دیدار زدیدار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می داشتم ...--     در مرگ جوان خوانند:

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشت برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از روی دلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دستمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برسبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال سیاه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن کردی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مردو گاهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 

ازغم چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجل می آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنیا 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون)جدا کردی مرا .---

گرموزچنین روز خبر می داشتم     دبدار زدیار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می راشتم ...--     در مرگ جوان خوانندک

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشن برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از رویدلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دسمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برشبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال ساه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن گدی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مرد کهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

اما ادامه نواهای زنان روستای کوچ ذیلابه نگارش درمی آید:

تو ای برادر با جان ودل برابر من    بیا که مرگ حسن ریخت خاک بر سر من      بیا که شددل زینب زغصه ریش آخر     بیا که کرد معاویه کار خویش آخر ---- هنوز هجر نی آورد بفریادم     هنوز ماتم زهرا نرفته از یادم 

هنوز دیده ی خونبار در سراغ علی است       هنوز لاله ی دل داغدار داغ علی است ---

زمانه رخت سیه باز در برم نکند      خدا نکرده فلک بی برادرم نکند ------- یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم (بندبرگردان در نوحه زنانه زیر در مجالس ماتم وعزاداری )

چرابرتن برادر سرنداری یا مظلوم حسینم  یا محروم  حسینم    کفن در بر تو ای سرمر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم          به کهنه جامه ای کردی قناعت   یا مظلوم حسینم یا محروم  حیبنم  چرا آن کهته را در بر نداری   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم   ---چرا جسمت میان آفتاب است یا مطلوم حسینم یا محروم حسینم    نسب گویا زپیغمبر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---سود خواهر فدای دستهایت   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم     چرا انگشت وانگشتر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---بغل بگشا وخواهر را بغل کن  یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم       مگر مهری تو با خواهر نداری  یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم ---دهن واکرده زخم سینهی تو   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم    مگر با خود علی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----لبت خشکیده هم چون لعل بی آب   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     مگر عباس نام آور نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----سلیمان جهانی ای برادر   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---نسب گویا زپیغمبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم--

اگر کشتند چرا آبش ندادند    یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     گلوی نازکش خنجر نهادند یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم---   

 یقین دانم که در دل آرزویی  یامظلوم حسینم یا محروم خسینم    بجز دامادی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ------ادامه نواخواخوانی در مجالس ماتم وعزا :بصد خاری بزرگ کردم درختی        که در سایه ش نشینم گاه و وقتی       شمال اومه درخت از ریشه بر کند     بسوزه این چنین طالع وبختی .

ای چرخ فلک چرا چنینم کردی   بر سنگ زدی نگین نگینم کردیدر اول عمر خود ندیدم خوبی  

در آخر عمر گوشه نشینم کردی-          غربت خراب ومو خراب غربت    مو گوشه نشین آفتاب غربت 

شا الله که بهدر نیایه آب از غربت        تا مو نکشم جور وجفا از غربت ---

در غریبی ناله کردم هیچ کس یادم نکرد    در قفس جون دادم و صیاد آزادم نکردم 

همتی میخواستم از گردش چرخ فلک    چرخ بی همت خرابم کرد وآزادم نکرد.---

آن جا که غریب ناله ی زار کند     آنجاکه غریب رو ی به دیوار کند       آنجا که غریب شربت آبی طلبد      مادر نبود که گریه بسیار کند .--

آنجا نبدم (نبودم ) که نقره پاشون کنم          آن جا نبدم که جون ره قر بون کنم       

آندم که که تو بار سفر می بستی      مو خود بکشم، توره پشیمان کنم .-- الهی در غریبی کس نمیره فراق راه دور هیچ کس نبینه     فراق راه دوری که مو دیدم       مسلمان نشنوه ، کافر نبینه .--

زدست مرگ بی کس مونده یم ما      چو مجنون ستم کش مونده یم ما     زدست مرگهای ناگهانی    به خاک پای هر کس مونده یم ما .---

یارب چه مشد ( می شد) مرگ برادر نمبد(نمی بود )       این شال عزا بر سر خواهر نم بد

یارب چه مشد که خواهرو می مردند     این داغ گرون بر دل خواهر نمبد  (نمی بود ).--

ما اومده یم باز که احوال بپرس   م احوال جدایی وشب تار بپرسم (بپرسیم)

چونید زغمها وچون مب اشید احوال شمامونس وغم خوار بپرسم .--

چنو ناله مکن که جون ندارم      توانای ناله ی سوزو ندارم     چنو بارون غم باریده بر دل     که مو درد توره درمون ندارم .--

بیا تا ما وتو همراز باشم ( باشیم)      چو کفتر در گلوی چاه باشم       اگر کفتر نناله   ما بنالم 

زحال یک دگر آگاه باشم .--

درد دل خواهرو چنین می باشه    باداغ وفراق هم نسین می باشه     باداغ وفراق و با غم واندیشه  تا روز قیامت این چنین می باشه ...---

شما که اومدی (اومدید)پرسی که چونم           چوگلهای بنفشه غرق خونم (خونیم )

چو لاله داغ دارم بر دل خود     چو گلهای بنفشه سر نگونم (سر نگونیم)..-

آن گل که کشید خطبر دیوار خونه      بگفتا موروم این خط بمونه    اگر قومو(قومان) بیایند احوال پرسند      بگو بگریخت  از دست زمونه (زمانه ).---

ارب چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجلمی آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنی 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون9 جدا کردی مرا .---

گموزچنین روز خبر می داشتم     دبدار زدیار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می راشتم ...--     در مرگ جوان خوانندک

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشن برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از رویدلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دسمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برشبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال ساه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن گدی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مرد کهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 

ارب چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجلمی آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنی 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون9 جدا کردی مرا .---

گموزچنین روز خبر می داشتم     دبدار زدیار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می راشتم ...--     در مرگ جوان خوانندک

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشن برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از رویدلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دسمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برشبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال ساه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن گدی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مرد کهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 وقتی یکی از بستگان فوت می کرد ودیگران خبر دارمی شدند که کدام شخص فوت کرده است  همه ی اهالی روستا و اشنایان وبستگان از روستاهای همجوار وشهر خودرا موظف می دانستند که در مراسم تشییع حضور یابند وبا صاحب عزا اعلان همدردی کنند وبگویند که ما درغم شما شریک هستیم بویژه ساکنین روستازیرا عقیده داشتند که اگرخدای ناکرده در جلسه تدفین وغسل وکفن نباشندصاحب عزا را از خود رنجانیده اند وبقول محلی ها نسبت به بانیان عزا بی محلی یعنی بی احترامی کرده اند .بنابراین رسم بود که هرکه ازراه دور یا نزریک به مجلس عزاو ماتم می آمد هنگام روبرو شدن با صاخبان عزا اشعاری متناسب به عنوان تسلیت گویی خطاب به صاحب عزا می خواند ویکی از نزریکان صاحب عزاهم به او پاسخی در خور ومناسب می داد .مثلا تسلیت  گو با صدای بلند وسوزان  شعر زیر را می خواند :ای چرخ  چه خانه ها که ویرا ن کردی       در ملک بدن تو غارت جان کردی 

هردانه ی قیمتی که آمد به جان          بردی توبزیر خاک پنهان کردی     یا می خواند : 

چه شد که ای گل من  این چنین تو پژمردی      چراغ محفل من از چه زود افسردی ؟

مگر بخواب چه دیدی که لب فرو بستی     دل شکسته ی مارا دو باره بشکستی 

یکی از نزدیکان صاحب عزا جواب میداد باصدای بلند وسوزان :    

 ای دوستان به مجلس ماتم خوش آمدید         مستو فیان دایره ی غم خوش آمدید 

اجر شما بروز جزا می دهدحسین               با حوریان ،خدیجه ومریم خوش امدید          وباز فرد اول یعنی  تسلیت گو اشعار دیکری  مناسب عزا می خواندو ویکی از صاحبان عزا پاسخ مناسب می داد  وسپس تازه واردین اخلاص  وفاتحه سر می کرد ومثلامی گفت : الحکم  للله تعالی یا می گفت : ارواح روح مومنین  ومومنات مسلمین ومسلمات کافه وعامه ی اهل ایمان ذکورا اناثا شیخا شابا با ارواح اموات جمع حاضر الخصوص روح نورفته ی تازه گذشته مرحوم مغفورملا علی را از روح پاک شهدای دشت کربلا متبرک گردانیده یکبار فاتحه الکتاب وثلاثه الاخلاص  والصلوات .آنگاه همه افرادا فاتحه وسه  بار سوره اخلاص رامی خواندند ووقتی تسلیت گو مطمِءن می شد که همه اخلاص خوانده اند خطاب  با صاحبان عزا می گفت : خداوند رحمت کناد خداوند بیامرزد خداوند به شما صبر بدهد وصاحب عزا چاسخ می داد :گویا بحق باشید، زحمت کشیدید، خوش آمدید، قدم بر چشم ما نهادیدف صفا اوردید .

 خدااموات ورفتگان شماراهم بیامرزدخداوند به شما طول عمر بدهد....     واما در مجلس زنانه هم غوغایی بر پابود وهریک از زنان که واردمی شدند وبه زن ویا دختر خانواده می رسیدند نواهایی متناسب با کسی که در گذشته وهم چنین متاسب با نسبتی که با شخص متوفی داشتند ویا اینکه مرده مادر بوده یا  پدرخانواده بوده یا  اینک جوان بوده ویادختر بوده ویا پسر جوان بوده با در نظر گرفتن همه ی این جوانب  نوا یی  مناسب  آن احوال می خواندندکه ذیلا مشاهده خواهید ومادر خانواده یا خواهر شخص متوفی پاسخی مناسب با نوای خوانده شده می دادکه در اشعار ذیل نمونه های آن به خوانندگان  تقدیم می گردد مثلا تازه وارد می خواند :

درآن خانه که مادر ناله می کرد        شکایت با گلای  لاله می کرد       سر بالین خود هیچ کس نمی دید   به صد حسرت  گریبون پاره می کرد     .وصاحب عزاپاسخ می داد :  ای دوست خوش امدی (امدید) صفا آوردی

صد خدمت شایسته بجا آوردی         صد رحمت و آفرین براین عقل شما      امروز بزرگتری بجا آوردی !

در اخرین وداع با میتی که غسل داده شده واماده حرکت بسوی قبرستان می باشد زنان ویا دختران متوفی میخوانند :فلک چو طرح جدایی میون ما انداخت      ببین ترا بکجا ومرا کجاانداخت 

تورا به کنج لحد ومرا به خانه ی غم          که سنگ  تفرقه آخر میون ماانداخت    یا می خواندند:

ببردند گل ، گل از گلخانه بردند     گل مارا به غسالخانه بردند         دمی که آب وکافورش بریزند

رمق از پا ونور از خانه بردند  واما برگردیم به نواهای زنانه در مجلس عزا  

از زبان دخترکه مادرش مرده : مادرمایم وجون مادر مایم     مو  چایی خور(خودرا) زدست مادر مایم 

دوستو (دوستان) همگی بحال مو میگریند       مو چایی خور زدست مادر مایم (می خواهم)

راه اومده یم تموم راه اومده یم      ای(این)راه تمو م سنگ وسخال اومده یم    پنداشتم که مادرم بر جایه 

 حالا که نیه (نیست) مو به چه کار امده یم (امده ام )

یک نیم دلم کباب ویک نیم خراب          یک نیم بسوخت زداغ ونیمی زفراق     گر داغ وفراق هردو بیایند بر مو     از داغ ننالم که بسوختم زفراق 

پیشون سرا گرد وغبار آورده       چار گوشه ی سرا بنفشه بار آورده          دیدار که هر صبح ومسا می دیدم

 امروز خدا زمو زوال آورده    

 ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما      روشن کردی خونه ی ویرونه ی ما     

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت        هرجاکه قدم گزاردی بر دیده ی ما 

 ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست    بی داد گری پیشه ی دیرینه ی توست  ای خاک اگر سینه ی  تو بشکافند      صد گوهر قیمتی که در سینه ی توست 

 ماغمزده ها زکربلا می آیم( می اییم)    پوشیده سیاه به هر عزا می آیم ( میآییم)

 ما غمزره هاحسین را ناداریم ( بگذاردم)        آیابه چه رو زکربلامی آیم 

 در مرگ برادر از زبان خواهر :هرکس که برادر عزیزی دارد         در نقره نشونده که عقیقی دارد 

هرکس که ندارد زقیامت خبری         ازروی دلم نشانه ای بر دارد 

در خاک تویی وبر سر خاک مویم (منم)       بی غم تویی به غم گرفتار مویم ( منم)

تو تکیه بجای جاودانی زده ای              با طعنه ی دشمنان گرفتار مویم ( منم )

آیم بسر خاک تو روزی صد وبیست     خشتون ( خشتهای)  سر لحد بحالم مگریست ( می گریست )

گر از تو بپرسند سر خاکت کیست ؟       خود می دانی که سوخته ی زار تو ، کیست ؟

فلک کورشی (شوی)که کور کردی چراغم     ببردی بلبل خوش خوان باغم 

ببردی بلبلم زندان نمودی                 دگر بلبل نمی خواند به باغم 

آن خواهر دلکباب مو خواهم بود        بنشسته به درد وداغ مو خواهم بود 

 غمهای جهان وجملگی بر دل مو               آن سوخته ی نامراد مو خواهم بود 

یارب چه مشد ( می شد ) مرگ برادر نمبود(نمی بود)     این شال عزا بر سر خواهر نمبود

یارب چه مشد که خواهرو( خواهران ) می مردند          این داغ گران بر دل خواهر نمبود(نمی بود)

 مرا باور نمی آید که ماه از آسمان رفته      مرا باور نمیآید که خورشید از جهان رفته      

از آن ماه واز ان ابرو  از ان محراب پیشانی          مراباور نمی آید عزیزم از میان رفته 

مادر که مرا بناز می داشت برفت                     غم بر  دل مو روا نمی داشت برفت 

آن کس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست ودچون باده برفت 

 همی نالم که مادر در برم نیست         شکوه سایه ی او بر سرم نیست 

مراگردولت عالم ببخشند.       برابر با نگاه مادرم نیست

نوحه های دسته جمعی که در مجلس زنانه یک خانم ذاکر اهل بیت می خواند وهمه ی زنان حاضردر مجلس دسته جمعی یا با دو دست برسد می زنند ویا بادودست به سینه می زنند وبه این کارسروازدن ویا برسرزدن وسر واکرون می گویند  بعداز هر بیت یا بعد از هردو بیت یک عبارت به عنوان:میان بندتوسط همه حاضرین تکرار می شود مثل:واویلا صدواویلا:

چون دید جوان گل عذارش      اکبر خلف بزدگوارش.    قامت به لباس رزم آراست

رخصت زپدر گرفت وبرخاست.   واویلاصدواویلا

بردامن او بزار آویخت   ازدیده بجای اشک خون ریخت.    فرمود که ای عزیزمادر.  بنشین تودمی ای علی اکبر  واویلا صد واویلا...

تا شانه کشم به کاکل تو     شویم به گلاب سنبل تو.    پنهان نظری به مادر انداخت.    تا باردگر به سرمه ی ناز.     چشمی که نهان بود نگاهش    چون طالع خود کنم سیاهش- ای اکبر تاجدار مادر   ای یوسف گل عذار مادر  واویلاصد واویلا

زانروزکه شیر خواره بودی.  زینت ده گهواره بودی   شب تا به سحر نیارمیدم درپای تو رنجها کشیدم   که امروز تو بدستگیری من   باشی تو عصای پیری من   من هم به شب عروسی تو       آیم به دیده بوسی تو    واویلا صد واویلا---

دربزم تو عون پاگذارد    مسلم به کفت حنا گذارد      در حجله سکینه خواهر تو    آیینه نهد برابر تو   در حجله تو چون قرار گیری.   باب تو جوان شود به پیری    آخر به تنت به نامرادی   گردیده کفن قبای شادی   اکنون چه کنم سرور گویم یا گریم ورودرود گویم -   واویلا صد واویلا.......

پدرم رفتی وچون شمع تو خاموش شدی.    ترک ما کردی وبا خاک هم آغوش شدی

خانه را نوری اگر بودزرخسار تو بود      ای چراغ دل ما از چه تو خاموش شدی----

پنهان بخاک گشته چو قدرسای تو        غمگین مباش در دل ما هست جای تو

ازمرگ ناگهانیت ای مهربان پدر       بیگانه سوخت تا چه رسد آشنای تو----

حیف از توای پدر که شدی هم نشین خاک.     زیراکه جایگاه تو بر دیدگان ماست

عمرت به نیک نامی ومهر ووفا گذشت        یادت همیشه دردل وروح وروان ماست---

پدرجان یاد ان شبها که مارا شمع جان بودی      میان ناامیدیها امید جاودان بودی

برایت زندگانی گرچه یکسررنج وسختی بود     بنازم همتت بابا که تا بودی صبورومهربان بودی----

چهل روز گذشت پدر که جمالت ندیده ایم.         دیگر گلی زباغ وصالت نچیده ایم 

صد سال اگر بگذرد از فراق تو        ما از فراق ودوری تو قد خمیده ایم----

نوحه دسته جمعی که در مجلس زنانه می خوانند وهمه ی افراد برسریا برسینه میزنند وبه عمل انها سر وازدن می گویند که با شوروشین خاصی همراه است وعبارت :کربلا یا کربلا یا کربلا -بعد از هر بیت توسط زنان حاضر ضمن برسرزدن ویا برسینه زدن تکرار می گرددوبقول اهل محل پی خوانی دسته جمعی می شود:ازکجا می آیی ای مرغ حزین    ازچه نالانی چنین ای دلغمین؟

کربلا یاکربلا یاکربلا.---خود چه گویم ای علیل بینوا     میرسم از سرزمین کربلا.  کربلا یا کربلا یاکربلا--- ای زبان بسته دلت محزون چیست ؟ میچکد ازبالهایت خون زکیست؟ کربلا یا کربلا یا کربلا.---لال گردم لال ای حسرت نصیب

باشد این خون، خون حلقوم غریب     کربلا یا کربلا یاکربلا  ---   زود بر گونامش ای خونین جگر   چون که میدارم غریبی در سفر   نام او باشد مقتول سنین      باب زارش شاه بی لشکر حسین-   کدبلا یا کربلا یا کربلا----    باز گو از اکبر شیرین سخن.     کی بیایددروطن دنبال من

کربلا یا کربایا کربلا.      خاک بر سر کن که اکبر کشته شد      از جفا شبه پیمبر کشته شد کربلا یا کربلا یا کربلا.      باز گو از قاسم ودامادیش.    ازحنا بندان وعیش وشادیش. کربلا یا کربلا یا کربلا.عیش قاسم شد مبدل با عزا.    بستهشد ازخون حنا بردست وپا   کربلا یاکربلا یا کربلا.   باز گو میر علمدارم چه شد      شش برادر یار وغمخوارم چه شد.     قطع شد دست علمدار حسین.      کشته شد یاران به صد افغان وشین.  کربلا یا کربلا یا کربلا    

باز گو از عمه ه وخواهرانم ای صغیر.   عزتی دارند یا خوار وذلیل؟ کربلایاکربلا یاکربلا. عمه ها وخواهرانت  خوار وزار      چون اسیران فلک در زنگبار   

کربلا یا کربلا یا کربلا.....نوحه دیگر ویژه مجلس زنانهکه در ماتم افرتد خوانده می شد ذیلا به نگارش میآید:حسینم واحسینم واحسینم----

بیاد آمد مرا از حال زینب.   بسوزد دل بر آن احوال زینب.       حسینم واحسینم واحسینم       زداغ نوجوان شاهزاده اکبر   کمان شد قامت رعنای زینب حسینم واحسینم واحسینم      زداغ قاسم ودامادی او.    سفید گردیده گیسوهای زینب حسینم واحسینم واحسینم.  زداغاکبر شیرین زبانش   بسوخته هم پر وهم بال زینب    حسینم واحسینم واحسینم.     فلک بر هم زدی سامان زینب.   خرابه کردی آخر جای زینب     حسینم واحسینم واحسینم.     بشامش بردی ودادی به دشمن       چه می خواهی فلک از جان زینب.    حسینم واحسینم واحسینم.

که زینب طالع بر گشته دارد.    زدوران شش برادر کشته داردحسینم واحسینم واحسینم.     انیس بی کسان داد از جدایی      برادر داد وبیداداز جدایی

حسینم واحسینم واحسینم.  جدایی می کند بنیاد زینب      خدا بستان زدشمن داد زینب      حسینم واحسینم واحسینم. مسلمانان مرا زینب نخوانید.   مرا محنت کش دوران بخوانید.    حسینم واحسینم واحسینم.

بیا که از سفر برگشته زینب     بیا که بی برادر گشته زینب    حسینم واحسینم واحسینم.      بیا که زینبی بر جا نمانده.      زبس که گریه کرده جان سپرده حسینم واحسینم واحسینم...

اما ادامه نواهای زنان روستای کوچ ذیلابه نگارش درمی آید:

تو ای برادر با جان ودل برابر من    بیا که مرگ حسن ریخت خاک بر سر من      بیا که شددل زینب زغصه ریش آخر     بیا که کرد معاویه کار خویش آخر ---- هنوز هجر نی آورد بفریادم     هنوز ماتم زهرا نرفته از یادم 

هنوز دیده ی خونبار در سراغ علی است       هنوز لاله ی دل داغدار داغ علی است ---

زمانه رخت سیه باز در برم نکند      خدا نکرده فلک بی برادرم نکند ------- یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم (بندبرگردان در نوحه زنانه زیر در مجالس ماتم وعزاداری )

چرابرتن برادر سرنداری یا مظلوم حسینم  یا محروم  حسینم    کفن در بر تو ای سرمر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم          به کهنه جامه ای کردی قناعت   یا مظلوم حسینم یا محروم  حیبنم  چرا آن کهته را در بر نداری   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم   ---چرا جسمت میان آفتاب است یا مطلوم حسینم یا محروم حسینم    نسب گویا زپیغمبر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---سود خواهر فدای دستهایت   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم     چرا انگشت وانگشتر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---بغل بگشا وخواهر را بغل کن  یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم       مگر مهری تو با خواهر نداری  یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم ---دهن واکرده زخم سینهی تو   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم    مگر با خود علی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----لبت خشکیده هم چون لعل بی آب   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     مگر عباس نام آور نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----سلیمان جهانی ای برادر   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---نسب گویا زپیغمبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم--

اگر کشتند چرا آبش ندادند    یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     گلوی نازکش خنجر نهادند یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم---   

 یقین دانم که در دل آرزویی  یامظلوم حسینم یا محروم خسینم    بجز دامادی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ------ادامه نواخواخوانی در مجالس ماتم وعزا :بصد خاری بزرگ کردم درختی        که در سایه ش نشینم گاه و وقتی       شمال اومه درخت از ریشه بر کند     بسوزه این چنین طالع وبختی .

ای چرخ فلک چرا چنینم کردی   بر سنگ زدی نگین نگینم کردیدر اول عمر خود ندیدم خوبی  

در آخر عمر گوشه نشینم کردی-          غربت خراب ومو خراب غربت    مو گوشه نشین آفتاب غربت 

شا الله که بهدر نیایه آب از غربت        تا مو نکشم جور وجفا از غربت ---

در غریبی ناله کردم هیچ کس یادم نکرد    در قفس جون دادم و صیاد آزادم نکردم 

همتی میخواستم از گردش چرخ فلک    چرخ بی همت خرابم کرد وآزادم نکرد.---

آن جا که غریب ناله ی زار کند     آنجاکه غریب رو ی به دیوار کند       آنجا که غریب شربت آبی طلبد      مادر نبود که گریه بسیار کند .--

آنجا نبدم (نبودم ) که نقره پاشون کنم          آن جا نبدم که جون ره قر بون کنم       

آندم که که تو بار سفر می بستی      مو خود بکشم، توره پشیمان کنم .-- الهی در غریبی کس نمیره فراق راه دور هیچ کس نبینه     فراق راه دوری که مو دیدم       مسلمان نشنوه ، کافر نبینه .--

زدست مرگ بی کس مونده یم ما      چو مجنون ستم کش مونده یم ما     زدست مرگهای ناگهانی    به خاک پای هر کس مونده یم ما .---

یارب چه مشد ( می شد) مرگ برادر نمبد(نمی بود )       این شال عزا بر سر خواهر نم بد

یارب چه مشد که خواهرو می مردند     این داغ گرون بر دل خواهر نمبد  (نمی بود ).--

ما اومده یم باز که احوال بپرس   م احوال جدایی وشب تار بپرسم (بپرسیم)

چونید زغمها وچون مب اشید احوال شمامونس وغم خوار بپرسم .--

چنو ناله مکن که جون ندارم      توانای ناله ی سوزو ندارم     چنو بارون غم باریده بر دل     که مو درد توره درمون ندارم .--

بیا تا ما وتو همراز باشم ( باشیم)      چو کفتر در گلوی چاه باشم       اگر کفتر نناله   ما بنالم 

زحال یک دگر آگاه باشم .--

درد دل خواهرو چنین می باشه    باداغ وفراق هم نسین می باشه     باداغ وفراق و با غم واندیشه  تا روز قیامت این چنین می باشه ...---

شما که اومدی (اومدید)پرسی که چونم           چوگلهای بنفشه غرق خونم (خونیم )

چو لاله داغ دارم بر دل خود     چو گلهای بنفشه سر نگونم (سر نگونیم)..-

آن گل که کشید خطبر دیوار خونه      بگفتا موروم این خط بمونه    اگر قومو(قومان) بیایند احوال پرسند      بگو بگریخت  از دست زمونه (زمانه ).---

ارب چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجلمی آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنی 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون) جدا کردی مرا .---

گموزچنین روز خبر می داشتم     دبدار زدیار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می راشتم ...--     در مرگ جوان خوانندک

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشن برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از رویدلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دسمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برشبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال ساه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن گدی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مرد کهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 

ارب چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجلمی آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنی 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون9 جدا کردی مرا .---

گموزچنین روز خبر می داشتم     دبدار زدیار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می راشتم ...--     در مرگ جوان خوانندک

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشن برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از رویدلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دسمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برشبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال ساه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن گدی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مرد کهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

اما ادامه نواهای زنان روستای کوچ ذیلابه نگارش درمی آید:

تو ای برادر با جان ودل برابر من    بیا که مرگ حسن ریخت خاک بر سر من      بیا که شددل زینب زغصه ریش آخر     بیا که کرد معاویه کار خویش آخر ---- هنوز هجر نی آورد بفریادم     هنوز ماتم زهرا نرفته از یادم 

هنوز دیده ی خونبار در سراغ علی است       هنوز لاله ی دل داغدار داغ علی است ---

زمانه رخت سیه باز در برم نکند      خدا نکرده فلک بی برادرم نکند ------- یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم (بندبرگردان در نوحه زنانه زیر در مجالس ماتم وعزاداری )

چرابرتن برادر سرنداری یا مظلوم حسینم  یا محروم  حسینم    کفن در بر تو ای سرمر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم          به کهنه جامه ای کردی قناعت   یا مظلوم حسینم یا محروم  حیبنم  چرا آن کهته را در بر نداری   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم   ---چرا جسمت میان آفتاب است یا مطلوم حسینم یا محروم حسینم    نسب گویا زپیغمبر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---سود خواهر فدای دستهایت   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم     چرا انگشت وانگشتر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---بغل بگشا وخواهر را بغل کن  یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم       مگر مهری تو با خواهر نداری  یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم ---دهن واکرده زخم سینهی تو   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم    مگر با خود علی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----لبت خشکیده هم چون لعل بی آب   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     مگر عباس نام آور نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----سلیمان جهانی ای برادر   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---نسب گویا زپیغمبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم--

اگر کشتند چرا آبش ندادند    یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     گلوی نازکش خنجر نهادند یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم---   

 یقین دانم که در دل آرزویی  یامظلوم حسینم یا محروم خسینم    بجز دامادی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ------ادامه نواخواخوانی در مجالس ماتم وعزا :بصد خاری بزرگ کردم درختی        که در سایه ش نشینم گاه و وقتی       شمال اومه درخت از ریشه بر کند     بسوزه این چنین طالع وبختی .

ای چرخ فلک چرا چنینم کردی   بر سنگ زدی نگین نگینم کردیدر اول عمر خود ندیدم خوبی  

در آخر عمر گوشه نشینم کردی-          غربت خراب ومو خراب غربت    مو گوشه نشین آفتاب غربت 

شا الله که بهدر نیایه آب از غربت        تا مو نکشم جور وجفا از غربت ---

در غریبی ناله کردم هیچ کس یادم نکرد    در قفس جون دادم و صیاد آزادم نکردم 

همتی میخواستم از گردش چرخ فلک    چرخ بی همت خرابم کرد وآزادم نکرد.---

آن جا که غریب ناله ی زار کند     آنجاکه غریب رو ی به دیوار کند       آنجا که غریب شربت آبی طلبد      مادر نبود که گریه بسیار کند .--

آنجا نبدم (نبودم ) که نقره پاشون کنم          آن جا نبدم که جون ره قر بون کنم       

آندم که که تو بار سفر می بستی      مو خود بکشم، توره پشیمان کنم .-- الهی در غریبی کس نمیره فراق راه دور هیچ کس نبینه     فراق راه دوری که مو دیدم       مسلمان نشنوه ، کافر نبینه .--

زدست مرگ بی کس مونده یم ما      چو مجنون ستم کش مونده یم ما     زدست مرگهای ناگهانی    به خاک پای هر کس مونده یم ما .---

یارب چه مشد ( می شد) مرگ برادر نمبد(نمی بود )       این شال عزا بر سر خواهر نم بد

یارب چه مشد که خواهرو می مردند     این داغ گرون بر دل خواهر نمبد  (نمی بود ).--

ما اومده یم باز که احوال بپرس   م احوال جدایی وشب تار بپرسم (بپرسیم)

چونید زغمها وچون مب اشید احوال شمامونس وغم خوار بپرسم .--

چنو ناله مکن که جون ندارم      توانای ناله ی سوزو ندارم     چنو بارون غم باریده بر دل     که مو درد توره درمون ندارم .--

بیا تا ما وتو همراز باشم ( باشیم)      چو کفتر در گلوی چاه باشم       اگر کفتر نناله   ما بنالم 

زحال یک دگر آگاه باشم .--

درد دل خواهرو چنین می باشه    باداغ وفراق هم نسین می باشه     باداغ وفراق و با غم واندیشه  تا روز قیامت این چنین می باشه ...---

شما که اومدی (اومدید)پرسی که چونم           چوگلهای بنفشه غرق خونم (خونیم )

چو لاله داغ دارم بر دل خود     چو گلهای بنفشه سر نگونم (سر نگونیم)..-

آن گل که کشید خطبر دیوار خونه      بگفتا موروم این خط بمونه    اگر قومو(قومان) بیایند احوال پرسند      بگو بگریخت  از دست زمونه (زمانه ).---

ارب چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجلمی آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنی 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون9 جدا کردی مرا .---

گموزچنین روز خبر می داشتم     دبدار زدیار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می راشتم ...--     در مرگ جوان خوانندک

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشن برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از رویدلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دسمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برشبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال ساه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن گدی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مرد کهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 

ارب چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجلمی آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنی 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون9 جدا کردی مرا .---

گموزچنین روز خبر می داشتم     دبدار زدیار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می راشتم ...--     در مرگ جوان خوانندک

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشن برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از رویدلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دسمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برشبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال ساه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن گدی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مرد کهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

..




 

 

 

 

 


نواخوانی در روستای کوچ بیرجند

وقتی یکی از بستگان فوت می کرد ودیگران خبر دارمی شدند که کدام شخص فوت کرده است  همه ی اهالی روستا و اشنایان وبستگان از روستاهای همجوار وشهر خودرا موظف می دانستند که در مراسم تشییع حضور یابند وبا صاحب عزا اعلان همدردی کنند وبگویند که ما درغم شما شریک هستیم بویژه ساکنین روستازیرا عقیده داشتند که اگرخدای ناکرده در جلسه تدفین وغسل وکفن نباشندصاحب عزا را از خود رنجانیده اند وبقول محلی ها نسبت به بانیان عزا بی محلی یعنی بی احترامی کرده اند .بنابراین رسم بود که هرکه ازراه دور یا نزریک به مجلس عزاو ماتم می آمد هنگام روبرو شدن با صاخبان عزا اشعاری متناسب به عنوان تسلیت گویی خطاب به صاحب عزا می خواند ویکی از نزریکان صاحب عزاهم به او پاسخی در خور ومناسب می داد .مثلا تسلیت  گو با صدای بلند وسوزان  شعر زیر را می خواند :ای چرخ  چه خانه ها که ویرا ن کردی       در ملک بدن تو غارت جان کردی 

هردانه ی قیمتی که آمد به جان          بردی توبزیر خاک پنهان کردی     یا می خواند : 

چه شد که ای گل من  این چنین تو پژمردی      چراغ محفل من از چه زود افسردی ؟

مگر بخواب چه دیدی که لب فرو بستی     دل شکسته ی مارا دو باره بشکستی 

یکی از نزدیکان صاحب عزا جواب میداد باصدای بلند وسوزان :    

 ای دوستان به مجلس ماتم خوش آمدید         مستو فیان دایره ی غم خوش آمدید 

اجر شما بروز جزا می دهدحسین               با حوریان ،خدیجه ومریم خوش امدید          وباز فرد اول یعنی  تسلیت گو اشعار دیکری  مناسب عزا می خواندو ویکی از صاحبان عزا پاسخ مناسب می داد  وسپس تازه واردین اخلاص  وفاتحه سر می کرد ومثلامی گفت : الحکم  للله تعالی یا می گفت : ارواح روح مومنین  ومومنات مسلمین ومسلمات کافه وعامه ی اهل ایمان ذکورا اناثا شیخا شابا با ارواح اموات جمع حاضر الخصوص روح نورفته ی تازه گذشته مرحوم مغفورملا علی را از روح پاک شهدای دشت کربلا متبرک گردانیده یکبار فاتحه الکتاب وثلاثه الاخلاص  والصلوات .آنگاه همه افرادا فاتحه وسه  بار سوره اخلاص رامی خواندند ووقتی تسلیت گو مطمِءن می شد که همه اخلاص خوانده اند خطاب  با صاحبان عزا می گفت : خداوند رحمت کناد خداوند بیامرزد خداوند به شما صبر بدهد وصاحب عزا چاسخ می داد :گویا بحق باشید، زحمت کشیدید، خوش آمدید، قدم بر چشم ما نهادیدف صفا اوردید .

 خدااموات ورفتگان شماراهم بیامرزدخداوند به شما طول عمر بدهد....     واما در مجلس زنانه هم غوغایی بر پابود وهریک از زنان که واردمی شدند وبه زن ویا دختر خانواده می رسیدند نواهایی متناسب با کسی که در گذشته وهم چنین متاسب با نسبتی که با شخص متوفی داشتند ویا اینکه مرده مادر بوده یا  پدرخانواده بوده یا  اینک جوان بوده ویادختر بوده ویا پسر جوان بوده با در نظر گرفتن همه ی این جوانب  نوا یی  مناسب  آن احوال می خواندندکه ذیلا مشاهده خواهید ومادر خانواده یا خواهر شخص متوفی پاسخی مناسب با نوای خوانده شده می دادکه در اشعار ذیل نمونه های آن به خوانندگان  تقدیم می گردد مثلا تازه وارد می خواند :

درآن خانه که مادر ناله می کرد        شکایت با گلای  لاله می کرد       سر بالین خود هیچ کس نمی دید   به صد حسرت  گریبون پاره می کرد     .وصاحب عزاپاسخ می داد :  ای دوست خوش امدی (امدید) صفا آوردی

صد خدمت شایسته بجا آوردی         صد رحمت و آفرین براین عقل شما      امروز بزرگتری بجا آوردی !

در اخرین وداع با میتی که غسل داده شده واماده حرکت بسوی قبرستان می باشد زنان ویا دختران متوفی میخوانند :فلک چو طرح جدایی میون ما انداخت      ببین ترا بکجا ومرا کجاانداخت 

تورا به کنج لحد ومرا به خانه ی غم          که سنگ  تفرقه آخر میون ماانداخت    یا می خواندند:

ببردند گل ، گل از گلخانه بردند     گل مارا به غسالخانه بردند         دمی که آب وکافورش بریزند

رمق از پا ونور از خانه بردند  واما برگردیم به نواهای زنانه در مجلس عزا  

از زبان دخترکه مادرش مرده : مادرمایم وجون مادر مایم     مو  چایی خور(خودرا) زدست مادر مایم 

دوستو (دوستان) همگی بحال مو میگریند       مو چایی خور زدست مادر مایم (می خواهم)

راه اومده یم تموم راه اومده یم      ای(این)راه تمو م سنگ وسخال اومده یم    پنداشتم که مادرم بر جایه 

 حالا که نیه (نیست) مو به چه کار امده یم (امده ام )

یک نیم دلم کباب ویک نیم خراب          یک نیم بسوخت زداغ ونیمی زفراق     گر داغ وفراق هردو بیایند بر مو     از داغ ننالم که بسوختم زفراق 

پیشون سرا گرد وغبار آورده       چار گوشه ی سرا بنفشه بار آورده          دیدار که هر صبح ومسا می دیدم

 امروز خدا زمو زوال آورده    

 ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما      روشن کردی خونه ی ویرونه ی ما     

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت        هرجاکه قدم گزاردی بر دیده ی ما 

 ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست    بی داد گری پیشه ی دیرینه ی توست  ای خاک اگر سینه ی  تو بشکافند      صد گوهر قیمتی که در سینه ی توست 

 ماغمزده ها زکربلا می آیم( می اییم)    پوشیده سیاه به هر عزا می آیم ( میآییم)

 ما غمزره هاحسین را ناداریم ( بگذاردم)        آیابه چه رو زکربلامی آیم 

 در مرگ برادر از زبان خواهر :هرکس که برادر عزیزی دارد         در نقره نشونده که عقیقی دارد 

هرکس که ندارد زقیامت خبری         ازروی دلم نشانه ای بر دارد 

در خاک تویی وبر سر خاک مویم (منم)       بی غم تویی به غم گرفتار مویم ( منم)

تو تکیه بجای جاودانی زده ای              با طعنه ی دشمنان گرفتار مویم ( منم )

آیم بسر خاک تو روزی صد وبیست     خشتون ( خشتهای)  سر لحد بحالم مگریست ( می گریست )

گر از تو بپرسند سر خاکت کیست ؟       خود می دانی که سوخته ی زار تو ، کیست ؟

فلک کورشی (شوی)که کور کردی چراغم     ببردی بلبل خوش خوان باغم 

ببردی بلبلم زندان نمودی                 دگر بلبل نمی خواند به باغم 

آن خواهر دلکباب مو خواهم بود        بنشسته به درد وداغ مو خواهم بود 

 غمهای جهان وجملگی بر دل مو               آن سوخته ی نامراد مو خواهم بود 

یارب چه مشد ( می شد ) مرگ برادر نمبود(نمی بود)     این شال عزا بر سر خواهر نمبود

یارب چه مشد که خواهرو( خواهران ) می مردند          این داغ گران بر دل خواهر نمبود(نمی بود)

 مرا باور نمی آید که ماه از آسمان رفته      مرا باور نمیآید که خورشید از جهان رفته      

از آن ماه واز ان ابرو  از ان محراب پیشانی          مراباور نمی آید عزیزم از میان رفته 

مادر که مرا بناز می داشت برفت                     غم بر  دل مو روا نمی داشت برفت 

آن کس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست ودچون باده برفت 

 همی نالم که مادر در برم نیست         شکوه سایه ی او بر سرم نیست 

مراگردولت عالم ببخشند.       برابر با نگاه مادرم نیست

نوحه های دسته جمعی که در مجلس زنانه یک خانم ذاکر اهل بیت می خواند وهمه ی زنان حاضردر مجلس دسته جمعی یا با دو دست برسد می زنند ویا بادودست به سینه می زنند وبه این کارسروازدن ویا برسرزدن وسر واکرون می گویند  بعداز هر بیت یا بعد از هردو بیت یک عبارت به عنوان:میان بندتوسط همه حاضرین تکرار می شود مثل:واویلا صدواویلا:

چون دید جوان گل عذارش      اکبر خلف بزدگوارش.    قامت به لباس رزم آراست

رخصت زپدر گرفت وبرخاست.   واویلاصدواویلا

بردامن او بزار آویخت   ازدیده بجای اشک خون ریخت.    فرمود که ای عزیزمادر.  بنشین تودمی ای علی اکبر  واویلا صد واویلا...

تا شانه کشم به کاکل تو     شویم به گلاب سنبل تو.    پنهان نظری به مادر انداخت.    تا باردگر به سرمه ی ناز.     چشمی که نهان بود نگاهش    چون طالع خود کنم سیاهش- ای اکبر تاجدار مادر   ای یوسف گل عذار مادر  واویلاصد واویلا

زانروزکه شیر خواره بودی.  زینت ده گهواره بودی   شب تا به سحر نیارمیدم درپای تو رنجها کشیدم   که امروز تو بدستگیری من   باشی تو عصای پیری من   من هم به شب عروسی تو       آیم به دیده بوسی تو    واویلا صد واویلا---

دربزم تو عون پاگذارد    مسلم به کفت حنا گذارد      در حجله سکینه خواهر تو    آیینه نهد برابر تو   در حجله تو چون قرار گیری.   باب تو جوان شود به پیری    آخر به تنت به نامرادی   گردیده کفن قبای شادی   اکنون چه کنم سرور گویم یا گریم ورودرود گویم -   واویلا صد واویلا.......

پدرم رفتی وچون شمع تو خاموش شدی.    ترک ما کردی وبا خاک هم آغوش شدی

خانه را نوری اگر بودزرخسار تو بود      ای چراغ دل ما از چه تو خاموش شدی----

پنهان بخاک گشته چو قدرسای تو        غمگین مباش در دل ما هست جای تو

ازمرگ ناگهانیت ای مهربان پدر       بیگانه سوخت تا چه رسد آشنای تو----

حیف از توای پدر که شدی هم نشین خاک.     زیراکه جایگاه تو بر دیدگان ماست

عمرت به نیک نامی ومهر ووفا گذشت        یادت همیشه دردل وروح وروان ماست---

پدرجان یاد ان شبها که مارا شمع جان بودی      میان ناامیدیها امید جاودان بودی

برایت زندگانی گرچه یکسررنج وسختی بود     بنازم همتت بابا که تا بودی صبورومهربان بودی----

چهل روز گذشت پدر که جمالت ندیده ایم.         دیگر گلی زباغ وصالت نچیده ایم 

صد سال اگر بگذرد از فراق تو        ما از فراق ودوری تو قد خمیده ایم----

نوحه دسته جمعی که در مجلس زنانه می خوانند وهمه ی افراد برسریا برسینه میزنند وبه عمل انها سر وازدن می گویند که با شوروشین خاصی همراه است وعبارت :کربلا یا کربلا یا کربلا -بعد از هر بیت توسط زنان حاضر ضمن برسرزدن ویا برسینه زدن تکرار می گرددوبقول اهل محل پی خوانی دسته جمعی می شود:ازکجا می آیی ای مرغ حزین    ازچه نالانی چنین ای دلغمین؟

کربلا یاکربلا یاکربلا.---خود چه گویم ای علیل بینوا     میرسم از سرزمین کربلا.  کربلا یا کربلا یاکربلا--- ای زبان بسته دلت محزون چیست ؟ میچکد ازبالهایت خون زکیست؟ کربلا یا کربلا یا کربلا.---لال گردم لال ای حسرت نصیب

باشد این خون، خون حلقوم غریب     کربلا یا کربلا یاکربلا  ---   زود بر گونامش ای خونین جگر   چون که میدارم غریبی در سفر   نام او باشد مقتول سنین      باب زارش شاه بی لشکر حسین-   کدبلا یا کربلا یا کربلا----    باز گو از اکبر شیرین سخن.     کی بیایددروطن دنبال من

کربلا یا کربایا کربلا.      خاک بر سر کن که اکبر کشته شد      از جفا شبه پیمبر کشته شد کربلا یا کربلا یا کربلا.      باز گو از قاسم ودامادیش.    ازحنا بندان وعیش وشادیش. کربلا یا کربلا یا کربلا.عیش قاسم شد مبدل با عزا.    بستهشد ازخون حنا بردست وپا   کربلا یاکربلا یا کربلا.   باز گو میر علمدارم چه شد      شش برادر یار وغمخوارم چه شد.     قطع شد دست علمدار حسین.      کشته شد یاران به صد افغان وشین.  کربلا یا کربلا یا کربلا    

باز گو از عمه ه وخواهرانم ای صغیر.   عزتی دارند یا خوار وذلیل؟ کربلایاکربلا یاکربلا. عمه ها وخواهرانت  خوار وزار      چون اسیران فلک در زنگبار   

کربلا یا کربلا یا کربلا.....نوحه دیگر ویژه مجلس زنانهکه در ماتم افرتد خوانده می شد ذیلا به نگارش میآید:حسینم واحسینم واحسینم----

بیاد آمد مرا از حال زینب.   بسوزد دل بر آن احوال زینب.       حسینم واحسینم واحسینم       زداغ نوجوان شاهزاده اکبر   کمان شد قامت رعنای زینب حسینم واحسینم واحسینم      زداغ قاسم ودامادی او.    سفید گردیده گیسوهای زینب حسینم واحسینم واحسینم.  زداغاکبر شیرین زبانش   بسوخته هم پر وهم بال زینب    حسینم واحسینم واحسینم.     فلک بر هم زدی سامان زینب.   خرابه کردی آخر جای زینب     حسینم واحسینم واحسینم.     بشامش بردی ودادی به دشمن       چه می خواهی فلک از جان زینب.    حسینم واحسینم واحسینم.

که زینب طالع بر گشته دارد.    زدوران شش برادر کشته داردحسینم واحسینم واحسینم.     انیس بی کسان داد از جدایی      برادر داد وبیداداز جدایی

حسینم واحسینم واحسینم.  جدایی می کند بنیاد زینب      خدا بستان زدشمن داد زینب      حسینم واحسینم واحسینم. مسلمانان مرا زینب نخوانید.   مرا محنت کش دوران بخوانید.    حسینم واحسینم واحسینم.

بیا که از سفر برگشته زینب     بیا که بی برادر گشته زینب    حسینم واحسینم واحسینم.      بیا که زینبی بر جا نمانده.      زبس که گریه کرده جان سپرده حسینم واحسینم واحسینم.-----پدرم رفتی وچون شمع تو خاموش شدی.    ترک ما کردی وبا خاک هم آغوش شدی

خانه را نوری اگر بودزرخسار تو بود      ای چراغ دل ما از چه تو خاموش شدی----

پنهان بخاک گشته چو قدرسای تو        غمگین مباش در دل ما هست جای تو

ازمرگ ناگهانیت ای مهربان پدر       بیگانه سوخت تا چه رسد آشنای تو----

حیف از توای پدر که شدی هم نشین خاک.     زیراکه جایگاه تو بر دیدگان ماست

عمرت به نیک نامی ومهر ووفا گذشت        یادت همیشه دردل وروح وروان ماست---

پدرجان یاد ان شبها که مارا شمع جان بودی      میان ناامیدیها امید جاودان بودی

برایت زندگانی گرچه یکسررنج وسختی بود     بنازم همتت بابا که تا بودی صبورومهربان بودی----

چهل روز گذشت پدر که جمالت ندیده ایم.         دیگر گلی زباغ وصالت نچیده ایم 

صد سال اگر بگذرد از فراق تو        ما از فراق ودوری تو قد خمیده ایم----

نوحه دسته جمعی که در مجلس زنانه می خوانند وهمه ی افراد برسریا برسینه میزنند وبه عمل انها سر وازدن می گویند که با شوروشین خاصی همراه است وعبارت :کربلا یا کربلا یا کربلا -بعد از هر بیت توسط زنان حاضر ضمن برسرزدن ویا برسینه زدن تکرار می گرددوبقول اهل محل پی خوانی دسته جمعی می شود:ازکجا می آیی ای مرغ حزین    ازچه نالانی چنین ای دلغمین؟

کربلا یاکربلا یاکربلا.---خود چه گویم ای علیل بینوا     میرسم از سرزمین کربلا.  کربلا یا کربلا یاکربلا--- ای زبان بسته دلت محزون چیست ؟ میچکد ازبالهایت خون زکیست؟ کربلا یا کربلا یا کربلا.---لال گردم لال ای حسرت نصیب

باشد این خون، خون حلقوم غریب     کربلا یا کربلا یاکربلا  ---   زود بر گونامش ای خونین جگر   چون که میدارم غریبی در سفر   نام او باشد مقتول سنین      باب زارش شاه بی لشکر حسین-   کدبلا یا کربلا یا کربلا----    باز گو از اکبر شیرین سخن.     کی بیایددروطن دنبال من

کربلا یا کربایا کربلا.      خاک بر سر کن که اکبر کشته شد      از جفا شبه پیمبر کشته شد کربلا یا کربلا یا کربلا.      باز گو از قاسم ودامادیش.    ازحنا بندان وعیش وشادیش. کربلا یا کربلا یا کربلا.عیش قاسم شد مبدل با عزا.    بستهشد ازخون حنا بردست وپا   کربلا یاکربلا یا کربلا.   باز گو میر علمدارم چه شد      شش برادر یار وغمخوارم چه شد.     قطع شد دست علمدار حسین.      کشته شد یاران به صد افغان وشین.  کربلا یا کربلا یا کربلا    

باز گو از عمه ه وخواهرانم ای صغیر.   عزتی دارند یا خوار وذلیل؟ کربلایاکربلا یاکربلا. عمه ها وخواهرانت  خوار وزار      چون اسیران فلک در زنگبار   

کربلا یا کربلا یا کربلا.....نوحه دیگر ویژه مجلس زنانه که در ماتم افراد  خوانده می شد ذیلا به نگارش میآید:حسینم واحسینم واحسینم----

بیاد آمد مرا از حال زینب.   بسوزد دل بر آن احوال زینب.       حسینم واحسینم واحسینم       زداغ نوجوان شاهزاده اکبر   کمان شد قامت رعنای زینب حسینم واحسینم واحسینم      زداغ قاسم ودامادی او.    سفید گردیده گیسوهای زینب حسینم واحسینم واحسینم.  زداغ اکبر شیرین زبانش   بسوخته هم پر وهم بال زینب    حسینم واحسینم واحسینم.     فلک بر هم زدی سامان زینب.   خرابه کردی آخر جای زینب     حسینم واحسینم واحسینم.     بشامش بردی ودادی به دشمن       چه می خواهی فلک از جان زینب.    حسینم واحسینم واحسینم.

که زینب طالع بر گشته دارد.    زدوران شش برادر کشته داردحسینم واحسینم واحسینم.     انیس بی کسان داد از جدایی      برادر داد وبیداداز جدایی

حسینم واحسینم واحسینم.  جدایی می کند بنیاد زینب      خدا بستان زدشمن داد زینب      حسینم واحسینم واحسینم. مسلمانان مرا زینب نخوانید.   مرا محنت کش دوران بخوانید.    حسینم واحسینم واحسینم.

بیا که از سفر برگشته زینب     بیا که بی برادر گشته زینب    حسینم واحسینم واحسینم.      بیا که زینبی بر جا نمانده.      زبس که گریه کرده جان سپرده حسینم واحسینم واحسینم..... اما ادامه نواهای زنان روستای کوچ ذیلابه نگارش درمی آید:

تو ای برادر با جان ودل برابر من    بیا که مرگ حسن ریخت خاک بر سر من      بیا که شددل زینب زغصه ریش آخر     بیا که کرد معاویه کار خویش آخر ---- هنوز هجر نی آورد بفریادم     هنوز ماتم زهرا نرفته از یادم 

هنوز دیده ی خونبار در سراغ علی است       هنوز لاله ی دل داغدار داغ علی است ---

زمانه رخت سیه باز در برم نکند      خدا نکرده فلک بی برادرم نکند ------- یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم (بندبرگردان در نوحه زنانه زیر در مجالس ماتم وعزاداری )

چرابرتن برادر سرنداری یا مظلوم حسینم  یا محروم  حسینم    کفن در بر تو ای سرمر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم          به کهنه جامه ای کردی قناعت   یا مظلوم حسینم یا محروم  حیبنم  چرا آن کهته را در بر نداری   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم   ---چرا جسمت میان آفتاب است یا مطلوم حسینم یا محروم حسینم    نسب گویا زپیغمبر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---سود خواهر فدای دستهایت   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم     چرا انگشت وانگشتر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---بغل بگشا وخواهر را بغل کن  یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم       مگر مهری تو با خواهر نداری  یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم ---دهن واکرده زخم سینهی تو   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم    مگر با خود علی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----لبت خشکیده هم چون لعل بی آب   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     مگر عباس نام آور نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----سلیمان جهانی ای برادر   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---نسب گویا زپیغمبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم--

اگر کشتند چرا آبش ندادند    یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     گلوی نازکش خنجر نهادند یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم---   

 یقین دانم که در دل آرزویی  یامظلوم حسینم یا محروم خسینم    بجز دامادی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ------وقتی یکی از بستگان فوت می کرد ودیگران خبر دارمی شدند که کدام شخص فوت کرده است  همه ی اهالی روستا و اشنایان وبستگان از روستاهای همجوار وشهر خودرا موظف می دانستند که در مراسم تشییع حضور یابند وبا صاحب عزا اعلان همدردی کنند وبگویند که ما درغم شما شریک هستیم بویژه ساکنین روستازیرا عقیده داشتند که اگرخدای ناکرده در جلسه تدفین وغسل وکفن نباشندصاحب عزا را از خود رنجانیده اند وبقول محلی ها نسبت به بانیان عزا بی محلی یعنی بی احترامی کرده اند .بنابراین رسم بود که هرکه ازراه دور یا نزدیک به مجلس عزاو ماتم می آمد هنگام روبرو شدن با صاحبان عزا اشعاری متناسب به عنوان تسلیت گویی خطاب به صاحب عزا می خواند ویکی از نزدیکان صاحب عزاهم به او پاسخی در خور ومناسب می داد .مثلا تسلیت  گو با صدای بلند وسوزان  شعر زیر را می خواند :ای چرخ  چه خانه ها که ویرا ن کردی       در ملک بدن تو غارت جان کردی 

هردانه ی قیمتی که آمد به جان          بردی توبزیر خاک پنهان کردی     یا می خواند : 

چه شد که ای گل من  این چنین تو پژمردی      چراغ محفل من از چه زود افسردی ؟

مگر بخواب چه دیدی که لب فرو بستی     دل شکسته ی مارا دو باره بشکستی 

یکی از نزدیکان صاحب عزا جواب میداد باصدای بلند وسوزان :    

 ای دوستان به مجلس ماتم خوش آمدید         مستو فیان دایره ی غم خوش آمدید 

اجر شما بروز جزا می دهدحسین               با حوریان ،خدیجه ومریم خوش امدید          وباز فرد اول یعنی  تسلیت گو اشعار دیگری  مناسب عزا می خواندو ویکی از صاحبان عزا پاسخ مناسب می داد  وسپس تازه واردین اخلاص  وفاتحه سر می کرد ومثلامی گفت : الحکم  للله تعالی یا می گفت : ارواح روح مومنین  ومومنات مسلمین ومسلمات کافه وعامه ی اهل ایمان ذکورا اناثا شیخا شابا با ارواح اموات جمع حاضر الخصوص روح نورفته ی تازه گذشته مرحوم مغفورملا علی را از روح پاک شهدای دشت کربلا متبرک گردانیده یکبار فاتحه الکتاب وثلاثه الاخلاص  والصلوات .آنگاه همه افرادا فاتحه وسه  بار سوره اخلاص رامی خواندند ووقتی تسلیت گو مطمِئن می شد که همه اخلاص خوانده اند خطاب  با صاحبان عزا می گفت : خداوند رحمت کناد خداوند بیامرزد خداوند به شما صبر بدهد وصاحب عزا چاسخ می داد :گویا بحق باشید، زحمت کشیدید، خوش آمدید، قدم بر چشم ما نهادید، صفا آوردید .

 خدااموات ورفتگان شماراهم بیامرزد،خداوند به شما طول عمر بدهد....     واما در مجلس زنانه هم غوغایی بر پابود وهریک از زنان که واردمی شدند وبه زن ویا دختر خانواده می رسیدند نواهایی متناسب با کسی که در گذشته وهم چنین متاسب با نسبتی که با شخص متوفی داشتند ویا اینکه مرده مادر بوده یا  پدرخانواده بوده یا  اینک جوان بوده ویادختر بوده ویا پسر جوان بوده با در نظر گرفتن همه ی این جوانب  نوا یی  مناسب  آن احوال می خواندندکه ذیلا مشاهده خواهید ومادر خانواده یا خواهر شخص متوفی پاسخی مناسب با نوای خوانده شده می دادکه در اشعار ذیل نمونه های آن به خوانندگان  تقدیم می گردد مثلا تازه وارد می خواند :

درآن خانه که مادر ناله می کرد        شکایت با گلای  لاله می کرد       سر بالین خود هیچ کس نمی دید   به صد حسرت  گریبون پاره می کرد     .وصاحب عزاپاسخ می داد :  ای دوست خوش امدی (امدید) صفا آوردی

صد خدمت شایسته بجا آوردی         صد رحمت و آفرین براین عقل شما      امروز بزرگتری بجا آوردی !

در اخرین وداع با میتی که غسل داده شده وآماده حرکت بسوی قبرستان می باشد زنان ویا دختران متوفی میخوانند :فلک چو طرح جدایی میون ما انداخت      ببین ترا بکجا ومرا کجاانداخت 

تورا به کنج لحد ومرا به خانه ی غم          که سنگ  تفرقه آخر میون ماانداخت    یا می خواندند:

ببردند گل ، گل از گلخانه بردند     گل مارا به غسالخانه بردند         دمی که آب وکافورش بریزند

رمق از پا ونور از خانه بردند  واما برگردیم به نواهای زنانه در مجلس عزا  

از زبان دخترکه مادرش مرده : مادرمایم وجون مادر مایم     مو  مادرخور(خودرا)پای سماور مایم

دوستو (دوستان) همگی بحال مو میگریند       مو چایی خور زدست مادر مایم (می خواهم)

راه اومده یم تموم راه اومده یم      ای(این)راه تمو م سنگ وسخال اومده یم    پنداشتم که مادرم بر جایه 

 حالا که نیه (نیست) مو به چه کار امده یم (امده ام )

یک نیم دلم کباب ویک نیم خراب          یک نیم بسوخت زداغ ونیمی زفراق     گر داغ وفراق هردو بیایند بر مو     از داغ ننالم که بسوختم زفراق 

پیشون سرا گرد وغبار آورده       چار گوشه ی سرا بنفشه بار آورده          دیدار که هر صبح ومسا می دیدم

 امروز خدا زمو زوال آورده    

 ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما      روشن کردی خونه ی ویرونه ی ما     

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت        هرجاکه قدم گزاردی بر دیده ی ما 

 ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست    بی داد گری پیشه ی دیرینه ی توست  ای خاک اگر سینه ی  تو بشکافند      صد گوهر قیمتی که در سینه ی توست 

 ماغمزده ها زکربلا می آیم( می اییم)    پوشیده سیاه به هر عزا می آیم ( میآییم)

 ما غمزره هاحسین را ناداریم ( بگذاردم)        آیابه چه رو زکربلامی آیم (می آییم)

 در مرگ برادر از زبان خواهر :هرکس که برادر عزیزی دارد         در نقره نشونده که عقیقی دارد 

هرکس که ندارد زقیامت خبری         ازروی دلم نشانه ای بر دارد 

در خاک تویی وبر سر خاک مویم (منم)       بی غم تویی به غم گرفتار مویم ( منم)

تو تکیه بجای جاودانی زده ای              با طعنه ی دشمنان گرفتار مویم ( منم )

آیم بسر خاک تو روزی صد وبیست     خشتون ( خشتهای)  سر لحد بحالم مگریست ( می گریست )

گر از تو بپرسند سر خاکت کیست ؟       خود می دانی که سوخته ی زار تو ، کیست ؟

فلک کورشی (شوی)که کور کردی چراغم     ببردی بلبل خوش خوان باغم 

ببردی بلبلم زندان نمودی                 دگر بلبل نمی خواند به باغم 

آن خواهر دلکباب مو خواهم بود        بنشسته به درد وداغ مو خواهم بود 

 غمهای جهان وجملگی بر دل مو               آن سوخته ی نامراد مو خواهم بود 

یارب چه مشد ( می شد ) مرگ برادر نمبود(نمی بود)     این شال عزا بر سر خواهر نمبود

یارب چه مشد که خواهرو( خواهران ) می مردند          این داغ گران بر دل خواهر نمبود(نمی بود)

 مرا باور نمی آید که ماه از آسمان رفته      مرا باور نمیآید که خورشید از جهان رفته      

از آن ماه واز ان ابرو  از ان محراب پیشانی          مراباور نمی آید عزیزم از میان رفته 

مادر که مرا بناز می داشت برفت                     غم بر  دل مو روا نمی داشت برفت 

آن کس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت 

 همی نالم که مادر در برم نیست         شکوه سایه ی او بر سرم نیست 

مراگردولت عالم ببخشند.       برابر با نگاه مادرم نیست

نوحه های دسته جمعی که در مجلس زنانه یک خانم ذاکر اهل بیت می خواند وهمه ی زنان حاضردر مجلس دسته جمعی یا با دو دست برسر می زنند ویا بادودست به سینه می زنند وبه این کارسروازدن ویا برسرزدن وسر واکردن می گویند  بعداز هر بیت یا بعد از هردو بیت یک عبارت به عنوان:میان بندتوسط همه حاضرین تکرار می شود مثل:واویلا صدواویلا:

چون دید جوان گل عذارش      اکبر خلف بزرگوارش.    قامت به لباس رزم آراست

رخصت زپدر گرفت وبرخاست.   واویلاصدواویلا

بردامن او بزار آویخت   ازدیده بجای اشک خون ریخت.    فرمود که ای عزیزمادر.  بنشین تودمی ای علی اکبر  واویلا صد واویلا...

تا شانه کشم به کاکل تو     شویم به گلاب سنبل تو.    پنهان نظری به مادر انداخت.    تا باردگر به سرمه ی ناز.     چشمی که نهان بود نگاهش    چون طالع خود کنم سیاهش- ای اکبر تاجدار مادر   ای یوسف گل عذار مادر  ،واویلاصد واویلا

زانروزکه شیر خواره بودی.  زینت ده گهواره بودی   شب تا به سحر نیارمیدم درپای تو رنجها کشیدم   که امروز تو بدستگیری من   باشی تو عصای پیری من   من هم به شب عروسی تو       آیم به دیده بوسی تو    واویلا صد واویلا---

دربزم تو عون پاگذارد    مسلم به کفت حنا گذارد      در حجله سکینه خواهر تو    آیینه نهد برابر تو   در حجله تو چون قرار گیری.   باب تو جوان شود به پیری    آخر به تنت به نامرادی   گردیده کفن قبای شادی   اکنون چه کنم سرور گویم یا گریم ورودرود گویم -   واویلا صد واویلا.......

پدرم رفتی وچون شمع تو خاموش شدی.    ترک ما کردی وبا خاک هم آغوش شدی

خانه را نوری اگر بودزرخسار تو بود      ای چراغ دل ما از چه تو خاموش شدی----

پنهان بخاک گشته چو قدرسای تو        غمگین مباش در دل ما هست جای تو

ازمرگ ناگهانیت ای مهربان پدر       بیگانه سوخت تا چه رسد آشنای تو----

حیف از توای پدر که شدی هم نشین خاک.     زیراکه جایگاه تو بر دیدگان ماست

عمرت به نیک نامی ومهر ووفا گذشت        یادت همیشه دردل وروح وروان ماست---

پدرجان یاد ان شبها که مارا شمع جان بودی      میان ناامیدیها امید جاودان بودی

برایت زندگانی گرچه یکسررنج وسختی بود     بنازم همتت بابا که تا بودی صبورومهربان بودی----

چهل روز گذشت پدر که جمالت ندیده ایم.         دیگر گلی زباغ وصالت نچیده ایم 

صد سال اگر بگذرد از فراق تو        ما از فراق ودوری تو قد خمیده ایم----

نوحه دسته جمعی که در مجلس زنانه می خوانند وهمه ی افراد برسریا برسینه میزنند وبه عمل انها سر وازدن می گویند که با شوروشین خاصی همراه است وعبارت :کربلا یا کربلا یا کربلا -بعد از هر بیت توسط زنان حاضر ضمن برسرزدن ویا برسینه زدن تکرار می گرددوبقول اهل محل پی خوانی دسته جمعی می شود:ازکجا می آیی ای مرغ حزین    ازچه نالانی چنین ای دلغمین؟

کربلا یاکربلا یاکربلا.---خود چه گویم ای علیل بینوا     میرسم از سرزمین کربلا.  کربلا یا کربلا یاکربلا--- ای زبان بسته دلت محزون چیست ؟ میچکد ازبالهایت خون زکیست؟ کربلا یا کربلا یا کربلا.---لال گردم لال ای حسرت نصیب

باشد این خون، خون حلقوم غریب     کربلا یا کربلا یاکربلا  ---   زود بر گونامش ای خونین جگر   چون که میدارم غریبی در سفر   نام او باشد مقتول سنین      باب زارش شاه بی لشکر حسین-   کربلا یا کربلا یا کربلا----    باز گو از اکبر شیرین سخن.     کی بیایددروطن دنبال من

کربلا یا کربایا کربلا.      خاک بر سر کن که اکبر کشته شد      از جفا شبه پیمبر کشته شد کربلا یا کربلا یا کربلا.      باز گو از قاسم ودامادیش.    ازحنا بندان وعیش وشادیش. کربلا یا کربلا یا کربلا.عیش قاسم شد مبدل با عزا.    بسته شد ازخون حنا بردست وپا   کربلا یاکربلا یا کربلا.   باز گو میر علمدارم چه شد      شش برادر یار وغمخوارم چه شد.     قطع شد دست علمدار حسین.      کشته شد یاران به صد افغان وشین.  کربلا یا کربلا یا کربلا    

باز گو از عمه ها وخواهرانم ای صغیر.   عزتی دارند یا خوار وذلیل؟ کربلایاکربلا یاکربلا. عمه ها وخواهرانت  خوار وزار      چون اسیران فلک در زنگبار   

کربلا یا کربلا یا کربلا.....نوحه دیگر ویژه مجلس زنانه که در ماتم افراد خوانده می شد ذیلا به نگارش میآید:حسینم واحسینم واحسینم----

بیاد آمد مرا از حال زینب.   بسوزد دل بر آن احوال زینب.       حسینم واحسینم واحسینم       زداغ نوجوان شاهزاده اکبر   کمان شد قامت رعنای زینب حسینم واحسینم واحسینم      زداغ قاسم ودامادی او.    سفید گردیده گیسوهای زینب حسینم واحسینم واحسینم.  زداغ اکبر شیرین زبانش   بسوخته هم پر وهم بال زینب    حسینم واحسینم واحسینم.     فلک بر هم زدی سامان زینب.   خرابه کردی آخر جای زینب     حسینم واحسینم واحسینم.     بشامش بردی ودادی به دشمن       چه می خواهی فلک از جان زینب.    حسینم واحسینم واحسینم.

که زینب طالع بر گشته دارد.    زدوران شش برادر کشته داردحسینم واحسینم واحسینم.     انیس بی کسان داد از جدایی      برادر داد وبیداداز جدایی

حسینم واحسینم واحسینم.  جدایی می کند بنیاد زینب      خدا بستان زدشمن داد زینب      حسینم واحسینم واحسینم. مسلمانان مرا زینب نخوانید.   مرا محنت کش دوران بخوانید.    حسینم واحسینم واحسینم.

بیا که از سفر برگشته زینب     بیا که بی برادر گشته زینب    حسینم واحسینم واحسینم.      بیا که زینبی بر جا نمانده.      زبس که گریه کرده جان سپرده؛ حسینم واحسینم واحسینم...

اما ادامه نواهای زنان روستای کوچ ذیلابه نگارش درمی آید:

تو ای برادر با جان ودل برابر من    بیا که مرگ حسن ریخت خاک بر سر من      بیا که شددل زینب زغصه ریش آخر     بیا که کرد معاویه کار خویش آخر ---- هنوز هجر تومی آورد بفریادم     هنوز ماتم زهرا نرفته از یادم 

هنوز دیده ی خونبار در سراغ علی است       هنوز لاله ی دل داغدار داغ علی است ---

زمانه رخت سیه باز در برم نکند      خدا نکرده فلک بی برادرم نکند ------- یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم (بندبرگردان در نوحه زنانه زیر در مجالس ماتم وعزاداری )

چرابرتن برادر سرنداری یا مظلوم حسینم  یا محروم  حسینم    کفن در بر تو ای سرور نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم          به کهنه جامه ای کردی قناعت   یا مظلوم حسینم یا محروم  حسینم  چرا آن کهنه را در بر نداری   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم   ---چرا جسمت میان آفتاب است یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم    نسب گویا زپیغمبر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---شود خواهر فدای دستهایت   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم     چرا انگشت وانگشتر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---بغل بگشا وخواهر را بغل کن  یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم       مگر مهری تو با خواهر نداری  یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم ---دهن واکرده زخم سینه ی تو   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم    مگر با خود علی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----لبت خشکیده هم چون لعل بی آب   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     مگر عباس نام آور نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----سلیمان جهانی ای برادر   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---نسب گویا زپیغمبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم--

اگر کشتند چرا آبش ندادند    یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     گلوی نازکش خنجر نهادند یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم---   

 یقین دانم که در دل آرزویی  یامظلوم حسینم یا محروم حسینم    بجز دامادی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ------ادامه نواخواخوانی در مجالس ماتم وعزا :بصد خاری بزرگ کردم درختی        که در سایه ش نشینم گاه و وقتی       شمال اومه درخت از ریشه بر کند     بسوزه این چنین طالع وبختی .

ای چرخ فلک چرا چنینم کردی   بر سنگ زدی نگین نگینم کردی در اول عمر خود ندیدم خوبی  

در آخر عمر گوشه نشینم کردی-          غربت خراب ومو خراب غربت    مو گوشه نشین آفتاب غربت 

شا الله که به در نیایه آب از غربت        تا مو نکشم جور وجفا از غربت ---

در غریبی ناله کردم هیچ کس یادم نکرد    در قفس جون دادم و صیاد آزادم نکردم 

همتی میخواستم از گردش چرخ فلک    چرخ بی همت خرابم کرد وآزادم نکرد.---

آن جا که غریب ناله ی زار کند     آنجاکه غریب رو ی به دیوار کند       آنجا که غریب شربت آبی طلبد      مادر نبود که گریه بسیار کند .--

آنجا نبدم (نبودم ) که نقره پاشون کنم          آن جا نبدم که جون ره قر بون کنم       

آندم که که تو بار سفر می بستی      مو خود بکشم، توره پشیمان کنم .-- الهی در غریبی کس نمیره فراق راه دور هیچ کس نبینه     فراق راه دوری که مو دیدم       مسلمان نشنوه ، کافر نبینه .--

زدست مرگ بی کس مونده یم ما      چو مجنون ستم کش مونده یم ما     زدست مرگهای ناگهانی    به خاک پای هر کس مونده یم ما .---

یارب چه مشد ( می شد) مرگ برادر نمبد(نمی بود )       این شال عزا بر سر خواهر نم بد

یارب چه مشد که خواهرو می مردند     این داغ گرون بر دل خواهر نمبد  (نمی بود ).--

ما اومده یم باز که احوال بپرسم (بپرسیم) احوال جدایی وشب تار بپرسم (بپرسیم)

چونید زغمها وچون می  باشید احوال شمامونس وغم خوار بپرسم .--

چنو ناله مکن که جون ندارم      توانای ناله ی سوزو ندارم     چنو بارگرون  باریده بر دل     که مو درد توره درمون ندارم .--

بیا تا ما وتو همراز باشم ( باشیم)      چو کفتر در گلوی چاه باشم       اگر کفتر نناله   ما بنالم 

زحال یک دگر آگاه باشم .--

درد دل خواهرو چنین می باشه    باداغ وفراق هم نشین می باشه     باداغ وفراق و با غم واندیشه  تا روز قیامت این چنین می باشه ...---

شما که اومدی (اومدید)پرسی که چونم           چوگلهای بنفشه غرق خونم (خونیم )

چو لاله داغ دارم بر دل خود     چو گلهای بنفشه سر نگونم (سر نگونیم)..-

آن گل که کشید خط بر دیوار خونه      بگفتا موروم این خط بمونه    اگر قومو(قومان) بیایند احوال پرسند      بگو بگریخت  از دست زمونه (زمانه ).---

ازغم چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده، چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجل می آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنیا 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون) جدا کردی مرا .---

گرموزچنین روز خبر می داشتم     دیدار زدیدار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می داشتم ...--     در مرگ جوان خوانند:

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشت برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از روی دلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دستمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برسبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال سیاه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن کردی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مردو گاهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 

ازغم چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجل می آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنیا 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون)جدا کردی مرا .---

گرموزچنین روز خبر می داشتم     دبدار زدیار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می راشتم ...--     در مرگ جوان خوانندک

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشن برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از رویدلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دسمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برشبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال ساه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن گدی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مرد کهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

اما ادامه نواهای زنان روستای کوچ ذیلابه نگارش درمی آید:

تو ای برادر با جان ودل برابر من    بیا که مرگ حسن ریخت خاک بر سر من      بیا که شددل زینب زغصه ریش آخر     بیا که کرد معاویه کار خویش آخر ---- هنوز هجر نی آورد بفریادم     هنوز ماتم زهرا نرفته از یادم 

هنوز دیده ی خونبار در سراغ علی است       هنوز لاله ی دل داغدار داغ علی است ---

زمانه رخت سیه باز در برم نکند      خدا نکرده فلک بی برادرم نکند ------- یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم (بندبرگردان در نوحه زنانه زیر در مجالس ماتم وعزاداری )

چرابرتن برادر سرنداری یا مظلوم حسینم  یا محروم  حسینم    کفن در بر تو ای سرمر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم          به کهنه جامه ای کردی قناعت   یا مظلوم حسینم یا محروم  حیبنم  چرا آن کهته را در بر نداری   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم   ---چرا جسمت میان آفتاب است یا مطلوم حسینم یا محروم حسینم    نسب گویا زپیغمبر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---سود خواهر فدای دستهایت   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم     چرا انگشت وانگشتر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---بغل بگشا وخواهر را بغل کن  یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم       مگر مهری تو با خواهر نداری  یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم ---دهن واکرده زخم سینهی تو   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم    مگر با خود علی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----لبت خشکیده هم چون لعل بی آب   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     مگر عباس نام آور نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----سلیمان جهانی ای برادر   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---نسب گویا زپیغمبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم--

اگر کشتند چرا آبش ندادند    یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     گلوی نازکش خنجر نهادند یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم---   

 یقین دانم که در دل آرزویی  یامظلوم حسینم یا محروم خسینم    بجز دامادی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ------ادامه نواخواخوانی در مجالس ماتم وعزا :بصد خاری بزرگ کردم درختی        که در سایه ش نشینم گاه و وقتی       شمال اومه درخت از ریشه بر کند     بسوزه این چنین طالع وبختی .

ای چرخ فلک چرا چنینم کردی   بر سنگ زدی نگین نگینم کردیدر اول عمر خود ندیدم خوبی  

در آخر عمر گوشه نشینم کردی-          غربت خراب ومو خراب غربت    مو گوشه نشین آفتاب غربت 

شا الله که بهدر نیایه آب از غربت        تا مو نکشم جور وجفا از غربت ---

در غریبی ناله کردم هیچ کس یادم نکرد    در قفس جون دادم و صیاد آزادم نکردم 

همتی میخواستم از گردش چرخ فلک    چرخ بی همت خرابم کرد وآزادم نکرد.---

آن جا که غریب ناله ی زار کند     آنجاکه غریب رو ی به دیوار کند       آنجا که غریب شربت آبی طلبد      مادر نبود که گریه بسیار کند .--

آنجا نبدم (نبودم ) که نقره پاشون کنم          آن جا نبدم که جون ره قر بون کنم       

آندم که که تو بار سفر می بستی      مو خود بکشم، توره پشیمان کنم .-- الهی در غریبی کس نمیره فراق راه دور هیچ کس نبینه     فراق راه دوری که مو دیدم       مسلمان نشنوه ، کافر نبینه .--

زدست مرگ بی کس مونده یم ما      چو مجنون ستم کش مونده یم ما     زدست مرگهای ناگهانی    به خاک پای هر کس مونده یم ما .---

یارب چه مشد ( می شد) مرگ برادر نمبد(نمی بود )       این شال عزا بر سر خواهر نم بد

یارب چه مشد که خواهرو می مردند     این داغ گرون بر دل خواهر نمبد  (نمی بود ).--

ما اومده یم باز که احوال بپرس   م احوال جدایی وشب تار بپرسم (بپرسیم)

چونید زغمها وچون مب اشید احوال شمامونس وغم خوار بپرسم .--

چنو ناله مکن که جون ندارم      توانای ناله ی سوزو ندارم     چنو بارون غم باریده بر دل     که مو درد توره درمون ندارم .--

بیا تا ما وتو همراز باشم ( باشیم)      چو کفتر در گلوی چاه باشم       اگر کفتر نناله   ما بنالم 

زحال یک دگر آگاه باشم .--

درد دل خواهرو چنین می باشه    باداغ وفراق هم نسین می باشه     باداغ وفراق و با غم واندیشه  تا روز قیامت این چنین می باشه ...---

شما که اومدی (اومدید)پرسی که چونم           چوگلهای بنفشه غرق خونم (خونیم )

چو لاله داغ دارم بر دل خود     چو گلهای بنفشه سر نگونم (سر نگونیم)..-

آن گل که کشید خطبر دیوار خونه      بگفتا موروم این خط بمونه    اگر قومو(قومان) بیایند احوال پرسند      بگو بگریخت  از دست زمونه (زمانه ).---

ارب چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجلمی آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنی 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون9 جدا کردی مرا .---

گموزچنین روز خبر می داشتم     دبدار زدیار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می راشتم ...--     در مرگ جوان خوانندک

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشن برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از رویدلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دسمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برشبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال ساه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن گدی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مرد کهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 

ارب چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجلمی آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنی 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون9 جدا کردی مرا .---

گموزچنین روز خبر می داشتم     دبدار زدیار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می راشتم ...--     در مرگ جوان خوانندک

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشن برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از رویدلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دسمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برشبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال ساه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن گدی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مرد کهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 وقتی یکی از بستگان فوت می کرد ودیگران خبر دارمی شدند که کدام شخص فوت کرده است  همه ی اهالی روستا و اشنایان وبستگان از روستاهای همجوار وشهر خودرا موظف می دانستند که در مراسم تشییع حضور یابند وبا صاحب عزا اعلان همدردی کنند وبگویند که ما درغم شما شریک هستیم بویژه ساکنین روستازیرا عقیده داشتند که اگرخدای ناکرده در جلسه تدفین وغسل وکفن نباشندصاحب عزا را از خود رنجانیده اند وبقول محلی ها نسبت به بانیان عزا بی محلی یعنی بی احترامی کرده اند .بنابراین رسم بود که هرکه ازراه دور یا نزریک به مجلس عزاو ماتم می آمد هنگام روبرو شدن با صاخبان عزا اشعاری متناسب به عنوان تسلیت گویی خطاب به صاحب عزا می خواند ویکی از نزریکان صاحب عزاهم به او پاسخی در خور ومناسب می داد .مثلا تسلیت  گو با صدای بلند وسوزان  شعر زیر را می خواند :ای چرخ  چه خانه ها که ویرا ن کردی       در ملک بدن تو غارت جان کردی 

هردانه ی قیمتی که آمد به جان          بردی توبزیر خاک پنهان کردی     یا می خواند : 

چه شد که ای گل من  این چنین تو پژمردی      چراغ محفل من از چه زود افسردی ؟

مگر بخواب چه دیدی که لب فرو بستی     دل شکسته ی مارا دو باره بشکستی 

یکی از نزدیکان صاحب عزا جواب میداد باصدای بلند وسوزان :    

 ای دوستان به مجلس ماتم خوش آمدید         مستو فیان دایره ی غم خوش آمدید 

اجر شما بروز جزا می دهدحسین               با حوریان ،خدیجه ومریم خوش امدید          وباز فرد اول یعنی  تسلیت گو اشعار دیکری  مناسب عزا می خواندو ویکی از صاحبان عزا پاسخ مناسب می داد  وسپس تازه واردین اخلاص  وفاتحه سر می کرد ومثلامی گفت : الحکم  للله تعالی یا می گفت : ارواح روح مومنین  ومومنات مسلمین ومسلمات کافه وعامه ی اهل ایمان ذکورا اناثا شیخا شابا با ارواح اموات جمع حاضر الخصوص روح نورفته ی تازه گذشته مرحوم مغفورملا علی را از روح پاک شهدای دشت کربلا متبرک گردانیده یکبار فاتحه الکتاب وثلاثه الاخلاص  والصلوات .آنگاه همه افرادا فاتحه وسه  بار سوره اخلاص رامی خواندند ووقتی تسلیت گو مطمِءن می شد که همه اخلاص خوانده اند خطاب  با صاحبان عزا می گفت : خداوند رحمت کناد خداوند بیامرزد خداوند به شما صبر بدهد وصاحب عزا چاسخ می داد :گویا بحق باشید، زحمت کشیدید، خوش آمدید، قدم بر چشم ما نهادیدف صفا اوردید .

 خدااموات ورفتگان شماراهم بیامرزدخداوند به شما طول عمر بدهد....     واما در مجلس زنانه هم غوغایی بر پابود وهریک از زنان که واردمی شدند وبه زن ویا دختر خانواده می رسیدند نواهایی متناسب با کسی که در گذشته وهم چنین متاسب با نسبتی که با شخص متوفی داشتند ویا اینکه مرده مادر بوده یا  پدرخانواده بوده یا  اینک جوان بوده ویادختر بوده ویا پسر جوان بوده با در نظر گرفتن همه ی این جوانب  نوا یی  مناسب  آن احوال می خواندندکه ذیلا مشاهده خواهید ومادر خانواده یا خواهر شخص متوفی پاسخی مناسب با نوای خوانده شده می دادکه در اشعار ذیل نمونه های آن به خوانندگان  تقدیم می گردد مثلا تازه وارد می خواند :

درآن خانه که مادر ناله می کرد        شکایت با گلای  لاله می کرد       سر بالین خود هیچ کس نمی دید   به صد حسرت  گریبون پاره می کرد     .وصاحب عزاپاسخ می داد :  ای دوست خوش امدی (امدید) صفا آوردی

صد خدمت شایسته بجا آوردی         صد رحمت و آفرین براین عقل شما      امروز بزرگتری بجا آوردی !

در اخرین وداع با میتی که غسل داده شده واماده حرکت بسوی قبرستان می باشد زنان ویا دختران متوفی میخوانند :فلک چو طرح جدایی میون ما انداخت      ببین ترا بکجا ومرا کجاانداخت 

تورا به کنج لحد ومرا به خانه ی غم          که سنگ  تفرقه آخر میون ماانداخت    یا می خواندند:

ببردند گل ، گل از گلخانه بردند     گل مارا به غسالخانه بردند         دمی که آب وکافورش بریزند

رمق از پا ونور از خانه بردند  واما برگردیم به نواهای زنانه در مجلس عزا  

از زبان دخترکه مادرش مرده : مادرمایم وجون مادر مایم     مو  چایی خور(خودرا) زدست مادر مایم 

دوستو (دوستان) همگی بحال مو میگریند       مو چایی خور زدست مادر مایم (می خواهم)

راه اومده یم تموم راه اومده یم      ای(این)راه تمو م سنگ وسخال اومده یم    پنداشتم که مادرم بر جایه 

 حالا که نیه (نیست) مو به چه کار امده یم (امده ام )

یک نیم دلم کباب ویک نیم خراب          یک نیم بسوخت زداغ ونیمی زفراق     گر داغ وفراق هردو بیایند بر مو     از داغ ننالم که بسوختم زفراق 

پیشون سرا گرد وغبار آورده       چار گوشه ی سرا بنفشه بار آورده          دیدار که هر صبح ومسا می دیدم

 امروز خدا زمو زوال آورده    

 ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما      روشن کردی خونه ی ویرونه ی ما     

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت        هرجاکه قدم گزاردی بر دیده ی ما 

 ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست    بی داد گری پیشه ی دیرینه ی توست  ای خاک اگر سینه ی  تو بشکافند      صد گوهر قیمتی که در سینه ی توست 

 ماغمزده ها زکربلا می آیم( می اییم)    پوشیده سیاه به هر عزا می آیم ( میآییم)

 ما غمزره هاحسین را ناداریم ( بگذاردم)        آیابه چه رو زکربلامی آیم 

 در مرگ برادر از زبان خواهر :هرکس که برادر عزیزی دارد         در نقره نشونده که عقیقی دارد 

هرکس که ندارد زقیامت خبری         ازروی دلم نشانه ای بر دارد 

در خاک تویی وبر سر خاک مویم (منم)       بی غم تویی به غم گرفتار مویم ( منم)

تو تکیه بجای جاودانی زده ای              با طعنه ی دشمنان گرفتار مویم ( منم )

آیم بسر خاک تو روزی صد وبیست     خشتون ( خشتهای)  سر لحد بحالم مگریست ( می گریست )

گر از تو بپرسند سر خاکت کیست ؟       خود می دانی که سوخته ی زار تو ، کیست ؟

فلک کورشی (شوی)که کور کردی چراغم     ببردی بلبل خوش خوان باغم 

ببردی بلبلم زندان نمودی                 دگر بلبل نمی خواند به باغم 

آن خواهر دلکباب مو خواهم بود        بنشسته به درد وداغ مو خواهم بود 

 غمهای جهان وجملگی بر دل مو               آن سوخته ی نامراد مو خواهم بود 

یارب چه مشد ( می شد ) مرگ برادر نمبود(نمی بود)     این شال عزا بر سر خواهر نمبود

یارب چه مشد که خواهرو( خواهران ) می مردند          این داغ گران بر دل خواهر نمبود(نمی بود)

 مرا باور نمی آید که ماه از آسمان رفته      مرا باور نمیآید که خورشید از جهان رفته      

از آن ماه واز ان ابرو  از ان محراب پیشانی          مراباور نمی آید عزیزم از میان رفته 

مادر که مرا بناز می داشت برفت                     غم بر  دل مو روا نمی داشت برفت 

آن کس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست ودچون باده برفت 

 همی نالم که مادر در برم نیست         شکوه سایه ی او بر سرم نیست 

مراگردولت عالم ببخشند.       برابر با نگاه مادرم نیست

نوحه های دسته جمعی که در مجلس زنانه یک خانم ذاکر اهل بیت می خواند وهمه ی زنان حاضردر مجلس دسته جمعی یا با دو دست برسد می زنند ویا بادودست به سینه می زنند وبه این کارسروازدن ویا برسرزدن وسر واکرون می گویند  بعداز هر بیت یا بعد از هردو بیت یک عبارت به عنوان:میان بندتوسط همه حاضرین تکرار می شود مثل:واویلا صدواویلا:

چون دید جوان گل عذارش      اکبر خلف بزدگوارش.    قامت به لباس رزم آراست

رخصت زپدر گرفت وبرخاست.   واویلاصدواویلا

بردامن او بزار آویخت   ازدیده بجای اشک خون ریخت.    فرمود که ای عزیزمادر.  بنشین تودمی ای علی اکبر  واویلا صد واویلا...

تا شانه کشم به کاکل تو     شویم به گلاب سنبل تو.    پنهان نظری به مادر انداخت.    تا باردگر به سرمه ی ناز.     چشمی که نهان بود نگاهش    چون طالع خود کنم سیاهش- ای اکبر تاجدار مادر   ای یوسف گل عذار مادر  واویلاصد واویلا

زانروزکه شیر خواره بودی.  زینت ده گهواره بودی   شب تا به سحر نیارمیدم درپای تو رنجها کشیدم   که امروز تو بدستگیری من   باشی تو عصای پیری من   من هم به شب عروسی تو       آیم به دیده بوسی تو    واویلا صد واویلا---

دربزم تو عون پاگذارد    مسلم به کفت حنا گذارد      در حجله سکینه خواهر تو    آیینه نهد برابر تو   در حجله تو چون قرار گیری.   باب تو جوان شود به پیری    آخر به تنت به نامرادی   گردیده کفن قبای شادی   اکنون چه کنم سرور گویم یا گریم ورودرود گویم -   واویلا صد واویلا.......

پدرم رفتی وچون شمع تو خاموش شدی.    ترک ما کردی وبا خاک هم آغوش شدی

خانه را نوری اگر بودزرخسار تو بود      ای چراغ دل ما از چه تو خاموش شدی----

پنهان بخاک گشته چو قدرسای تو        غمگین مباش در دل ما هست جای تو

ازمرگ ناگهانیت ای مهربان پدر       بیگانه سوخت تا چه رسد آشنای تو----

حیف از توای پدر که شدی هم نشین خاک.     زیراکه جایگاه تو بر دیدگان ماست

عمرت به نیک نامی ومهر ووفا گذشت        یادت همیشه دردل وروح وروان ماست---

پدرجان یاد ان شبها که مارا شمع جان بودی      میان ناامیدیها امید جاودان بودی

برایت زندگانی گرچه یکسررنج وسختی بود     بنازم همتت بابا که تا بودی صبورومهربان بودی----

چهل روز گذشت پدر که جمالت ندیده ایم.         دیگر گلی زباغ وصالت نچیده ایم 

صد سال اگر بگذرد از فراق تو        ما از فراق ودوری تو قد خمیده ایم----

نوحه دسته جمعی که در مجلس زنانه می خوانند وهمه ی افراد برسریا برسینه میزنند وبه عمل انها سر وازدن می گویند که با شوروشین خاصی همراه است وعبارت :کربلا یا کربلا یا کربلا -بعد از هر بیت توسط زنان حاضر ضمن برسرزدن ویا برسینه زدن تکرار می گرددوبقول اهل محل پی خوانی دسته جمعی می شود:ازکجا می آیی ای مرغ حزین    ازچه نالانی چنین ای دلغمین؟

کربلا یاکربلا یاکربلا.---خود چه گویم ای علیل بینوا     میرسم از سرزمین کربلا.  کربلا یا کربلا یاکربلا--- ای زبان بسته دلت محزون چیست ؟ میچکد ازبالهایت خون زکیست؟ کربلا یا کربلا یا کربلا.---لال گردم لال ای حسرت نصیب

باشد این خون، خون حلقوم غریب     کربلا یا کربلا یاکربلا  ---   زود بر گونامش ای خونین جگر   چون که میدارم غریبی در سفر   نام او باشد مقتول سنین      باب زارش شاه بی لشکر حسین-   کدبلا یا کربلا یا کربلا----    باز گو از اکبر شیرین سخن.     کی بیایددروطن دنبال من

کربلا یا کربایا کربلا.      خاک بر سر کن که اکبر کشته شد      از جفا شبه پیمبر کشته شد کربلا یا کربلا یا کربلا.      باز گو از قاسم ودامادیش.    ازحنا بندان وعیش وشادیش. کربلا یا کربلا یا کربلا.عیش قاسم شد مبدل با عزا.    بستهشد ازخون حنا بردست وپا   کربلا یاکربلا یا کربلا.   باز گو میر علمدارم چه شد      شش برادر یار وغمخوارم چه شد.     قطع شد دست علمدار حسین.      کشته شد یاران به صد افغان وشین.  کربلا یا کربلا یا کربلا    

باز گو از عمه ه وخواهرانم ای صغیر.   عزتی دارند یا خوار وذلیل؟ کربلایاکربلا یاکربلا. عمه ها وخواهرانت  خوار وزار      چون اسیران فلک در زنگبار   

کربلا یا کربلا یا کربلا.....نوحه دیگر ویژه مجلس زنانهکه در ماتم افرتد خوانده می شد ذیلا به نگارش میآید:حسینم واحسینم واحسینم----

بیاد آمد مرا از حال زینب.   بسوزد دل بر آن احوال زینب.       حسینم واحسینم واحسینم       زداغ نوجوان شاهزاده اکبر   کمان شد قامت رعنای زینب حسینم واحسینم واحسینم      زداغ قاسم ودامادی او.    سفید گردیده گیسوهای زینب حسینم واحسینم واحسینم.  زداغاکبر شیرین زبانش   بسوخته هم پر وهم بال زینب    حسینم واحسینم واحسینم.     فلک بر هم زدی سامان زینب.   خرابه کردی آخر جای زینب     حسینم واحسینم واحسینم.     بشامش بردی ودادی به دشمن       چه می خواهی فلک از جان زینب.    حسینم واحسینم واحسینم.

که زینب طالع بر گشته دارد.    زدوران شش برادر کشته داردحسینم واحسینم واحسینم.     انیس بی کسان داد از جدایی      برادر داد وبیداداز جدایی

حسینم واحسینم واحسینم.  جدایی می کند بنیاد زینب      خدا بستان زدشمن داد زینب      حسینم واحسینم واحسینم. مسلمانان مرا زینب نخوانید.   مرا محنت کش دوران بخوانید.    حسینم واحسینم واحسینم.

بیا که از سفر برگشته زینب     بیا که بی برادر گشته زینب    حسینم واحسینم واحسینم.      بیا که زینبی بر جا نمانده.      زبس که گریه کرده جان سپرده حسینم واحسینم واحسینم...

اما ادامه نواهای زنان روستای کوچ ذیلابه نگارش درمی آید:

تو ای برادر با جان ودل برابر من    بیا که مرگ حسن ریخت خاک بر سر من      بیا که شددل زینب زغصه ریش آخر     بیا که کرد معاویه کار خویش آخر ---- هنوز هجر نی آورد بفریادم     هنوز ماتم زهرا نرفته از یادم 

هنوز دیده ی خونبار در سراغ علی است       هنوز لاله ی دل داغدار داغ علی است ---

زمانه رخت سیه باز در برم نکند      خدا نکرده فلک بی برادرم نکند ------- یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم (بندبرگردان در نوحه زنانه زیر در مجالس ماتم وعزاداری )

چرابرتن برادر سرنداری یا مظلوم حسینم  یا محروم  حسینم    کفن در بر تو ای سرمر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم          به کهنه جامه ای کردی قناعت   یا مظلوم حسینم یا محروم  حیبنم  چرا آن کهته را در بر نداری   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم   ---چرا جسمت میان آفتاب است یا مطلوم حسینم یا محروم حسینم    نسب گویا زپیغمبر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---سود خواهر فدای دستهایت   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم     چرا انگشت وانگشتر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---بغل بگشا وخواهر را بغل کن  یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم       مگر مهری تو با خواهر نداری  یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم ---دهن واکرده زخم سینهی تو   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم    مگر با خود علی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----لبت خشکیده هم چون لعل بی آب   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     مگر عباس نام آور نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----سلیمان جهانی ای برادر   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---نسب گویا زپیغمبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم--

اگر کشتند چرا آبش ندادند    یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     گلوی نازکش خنجر نهادند یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم---   

 یقین دانم که در دل آرزویی  یامظلوم حسینم یا محروم خسینم    بجز دامادی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ------ادامه نواخواخوانی در مجالس ماتم وعزا :بصد خاری بزرگ کردم درختی        که در سایه ش نشینم گاه و وقتی       شمال اومه درخت از ریشه بر کند     بسوزه این چنین طالع وبختی .

ای چرخ فلک چرا چنینم کردی   بر سنگ زدی نگین نگینم کردیدر اول عمر خود ندیدم خوبی  

در آخر عمر گوشه نشینم کردی-          غربت خراب ومو خراب غربت    مو گوشه نشین آفتاب غربت 

شا الله که بهدر نیایه آب از غربت        تا مو نکشم جور وجفا از غربت ---

در غریبی ناله کردم هیچ کس یادم نکرد    در قفس جون دادم و صیاد آزادم نکردم 

همتی میخواستم از گردش چرخ فلک    چرخ بی همت خرابم کرد وآزادم نکرد.---

آن جا که غریب ناله ی زار کند     آنجاکه غریب رو ی به دیوار کند       آنجا که غریب شربت آبی طلبد      مادر نبود که گریه بسیار کند .--

آنجا نبدم (نبودم ) که نقره پاشون کنم          آن جا نبدم که جون ره قر بون کنم       

آندم که که تو بار سفر می بستی      مو خود بکشم، توره پشیمان کنم .-- الهی در غریبی کس نمیره فراق راه دور هیچ کس نبینه     فراق راه دوری که مو دیدم       مسلمان نشنوه ، کافر نبینه .--

زدست مرگ بی کس مونده یم ما      چو مجنون ستم کش مونده یم ما     زدست مرگهای ناگهانی    به خاک پای هر کس مونده یم ما .---

یارب چه مشد ( می شد) مرگ برادر نمبد(نمی بود )       این شال عزا بر سر خواهر نم بد

یارب چه مشد که خواهرو می مردند     این داغ گرون بر دل خواهر نمبد  (نمی بود ).--

ما اومده یم باز که احوال بپرس   م احوال جدایی وشب تار بپرسم (بپرسیم)

چونید زغمها وچون مب اشید احوال شمامونس وغم خوار بپرسم .--

چنو ناله مکن که جون ندارم      توانای ناله ی سوزو ندارم     چنو بارون غم باریده بر دل     که مو درد توره درمون ندارم .--

بیا تا ما وتو همراز باشم ( باشیم)      چو کفتر در گلوی چاه باشم       اگر کفتر نناله   ما بنالم 

زحال یک دگر آگاه باشم .--

درد دل خواهرو چنین می باشه    باداغ وفراق هم نسین می باشه     باداغ وفراق و با غم واندیشه  تا روز قیامت این چنین می باشه ...---

شما که اومدی (اومدید)پرسی که چونم           چوگلهای بنفشه غرق خونم (خونیم )

چو لاله داغ دارم بر دل خود     چو گلهای بنفشه سر نگونم (سر نگونیم)..-

آن گل که کشید خطبر دیوار خونه      بگفتا موروم این خط بمونه    اگر قومو(قومان) بیایند احوال پرسند      بگو بگریخت  از دست زمونه (زمانه ).---

ارب چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجلمی آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنی 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون) جدا کردی مرا .---

گموزچنین روز خبر می داشتم     دبدار زدیار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می راشتم ...--     در مرگ جوان خوانندک

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشن برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از رویدلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دسمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برشبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال ساه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن گدی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مرد کهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 

ارب چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجلمی آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنی 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون9 جدا کردی مرا .---

گموزچنین روز خبر می داشتم     دبدار زدیار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می راشتم ...--     در مرگ جوان خوانندک

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشن برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از رویدلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دسمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برشبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال ساه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن گدی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مرد کهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

اما ادامه نواهای زنان روستای کوچ ذیلابه نگارش درمی آید:

تو ای برادر با جان ودل برابر من    بیا که مرگ حسن ریخت خاک بر سر من      بیا که شددل زینب زغصه ریش آخر     بیا که کرد معاویه کار خویش آخر ---- هنوز هجر نی آورد بفریادم     هنوز ماتم زهرا نرفته از یادم 

هنوز دیده ی خونبار در سراغ علی است       هنوز لاله ی دل داغدار داغ علی است ---

زمانه رخت سیه باز در برم نکند      خدا نکرده فلک بی برادرم نکند ------- یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم (بندبرگردان در نوحه زنانه زیر در مجالس ماتم وعزاداری )

چرابرتن برادر سرنداری یا مظلوم حسینم  یا محروم  حسینم    کفن در بر تو ای سرمر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم          به کهنه جامه ای کردی قناعت   یا مظلوم حسینم یا محروم  حیبنم  چرا آن کهته را در بر نداری   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم   ---چرا جسمت میان آفتاب است یا مطلوم حسینم یا محروم حسینم    نسب گویا زپیغمبر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---سود خواهر فدای دستهایت   یا مظلوم حسینم  یا محروم حسینم     چرا انگشت وانگشتر نداری   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---بغل بگشا وخواهر را بغل کن  یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم       مگر مهری تو با خواهر نداری  یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم ---دهن واکرده زخم سینهی تو   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم    مگر با خود علی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----لبت خشکیده هم چون لعل بی آب   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     مگر عباس نام آور نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ----سلیمان جهانی ای برادر   یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ---نسب گویا زپیغمبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم--

اگر کشتند چرا آبش ندادند    یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم     گلوی نازکش خنجر نهادند یا مظلوم حسینم یامحروم حسینم---   

 یقین دانم که در دل آرزویی  یامظلوم حسینم یا محروم خسینم    بجز دامادی اکبر نداری یا مظلوم حسینم یا محروم حسینم ------ادامه نواخواخوانی در مجالس ماتم وعزا :بصد خاری بزرگ کردم درختی        که در سایه ش نشینم گاه و وقتی       شمال اومه درخت از ریشه بر کند     بسوزه این چنین طالع وبختی .

ای چرخ فلک چرا چنینم کردی   بر سنگ زدی نگین نگینم کردیدر اول عمر خود ندیدم خوبی  

در آخر عمر گوشه نشینم کردی-          غربت خراب ومو خراب غربت    مو گوشه نشین آفتاب غربت 

شا الله که بهدر نیایه آب از غربت        تا مو نکشم جور وجفا از غربت ---

در غریبی ناله کردم هیچ کس یادم نکرد    در قفس جون دادم و صیاد آزادم نکردم 

همتی میخواستم از گردش چرخ فلک    چرخ بی همت خرابم کرد وآزادم نکرد.---

آن جا که غریب ناله ی زار کند     آنجاکه غریب رو ی به دیوار کند       آنجا که غریب شربت آبی طلبد      مادر نبود که گریه بسیار کند .--

آنجا نبدم (نبودم ) که نقره پاشون کنم          آن جا نبدم که جون ره قر بون کنم       

آندم که که تو بار سفر می بستی      مو خود بکشم، توره پشیمان کنم .-- الهی در غریبی کس نمیره فراق راه دور هیچ کس نبینه     فراق راه دوری که مو دیدم       مسلمان نشنوه ، کافر نبینه .--

زدست مرگ بی کس مونده یم ما      چو مجنون ستم کش مونده یم ما     زدست مرگهای ناگهانی    به خاک پای هر کس مونده یم ما .---

یارب چه مشد ( می شد) مرگ برادر نمبد(نمی بود )       این شال عزا بر سر خواهر نم بد

یارب چه مشد که خواهرو می مردند     این داغ گرون بر دل خواهر نمبد  (نمی بود ).--

ما اومده یم باز که احوال بپرس   م احوال جدایی وشب تار بپرسم (بپرسیم)

چونید زغمها وچون مب اشید احوال شمامونس وغم خوار بپرسم .--

چنو ناله مکن که جون ندارم      توانای ناله ی سوزو ندارم     چنو بارون غم باریده بر دل     که مو درد توره درمون ندارم .--

بیا تا ما وتو همراز باشم ( باشیم)      چو کفتر در گلوی چاه باشم       اگر کفتر نناله   ما بنالم 

زحال یک دگر آگاه باشم .--

درد دل خواهرو چنین می باشه    باداغ وفراق هم نسین می باشه     باداغ وفراق و با غم واندیشه  تا روز قیامت این چنین می باشه ...---

شما که اومدی (اومدید)پرسی که چونم           چوگلهای بنفشه غرق خونم (خونیم )

چو لاله داغ دارم بر دل خود     چو گلهای بنفشه سر نگونم (سر نگونیم)..-

آن گل که کشید خطبر دیوار خونه      بگفتا موروم این خط بمونه    اگر قومو(قومان) بیایند احوال پرسند      بگو بگریخت  از دست زمونه (زمانه ).---

ارب چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجلمی آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنی 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون9 جدا کردی مرا .---

گموزچنین روز خبر می داشتم     دبدار زدیار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می راشتم ...--     در مرگ جوان خوانندک

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشن برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از رویدلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دسمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برشبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال ساه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن گدی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مرد کهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 

ارب چه کنم که این دلم پردرده        رنگم چو حنا وگونه ی موزرده     چرخ همه همسران مو در گرده چرخ من بی چاره چنین ناگرده (در گردش نیست)..-

افسوسکه مرگ بی خبر میآید       پیمانه که پرشود اجلمی آید      هر نیک وبدی که می کنیم در دنی 

فردای قیومت(قیامت) به نظر میآید ..

چه شد آنکس که با مو مهربون بود       چو چتری بر سر مو سایه بان بود     چو چتر افتاد ومو تنها بموندم 

چو چوب خشک در صحرا بموندم...--

جوانو(جوانان) زار میرند زار میرند       به گل مونند (مانند) که بر گلزار میرند     به گل مانند چو گلهای صباحی

 بصدحسرت بزیر خاک میرند (میروند)...-

ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا      از چمن انداختی ، از جون جدا کردی مرا 

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من       از چمن انداختی    از جان (جون9 جدا کردی مرا .---

گموزچنین روز خبر می داشتم     دبدار زدیار تو کی بر می داشتم     کی میگذاشتم که دیده بر خاک نهی     

خاک قدمت به دیده بر می راشتم ...--     در مرگ جوان خوانندک

جوان بودی که نخل تور (=ترا) ببستند     جوانهای دگر در غم نشستند       جوان بودی زخود بهره ندیدی     

 به صد خسرت سرخاکت ببستند...--

در مرگ مادر :مادر که مرا بناز می داشن برفت   غم بر دل مو رونمی داشت برفت 

آنکس که مرا به غم نمی تونست دید     بر اسب اجل نشست وچون باد برفت ..--

دیدی که چه شد طالع فیروزم     دیدی که بکام دشمنان شد روزم     مو جامه ی شب رنگ نمی پوسیدم     از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم .--

چه طالع بود یارب طالع مو     دراین دنیا چه اومدبر سر مو        همان ابری که از دریا بر  اومد   

نبارید تا نیومد بر سر مو (من).---

 قدت شمشاد وناخنها قلم بود        دراین ایام سوگ تو ستم بود    دراین موقع که گلها گشته نمناک

قد شمشاد تو افتاده بر خاک.--در مرگ برادر خوانند:

هرکس که برادر عزیزی دارد      در نقره نشونده که عقیقی دارد          هر کس که ندارد زقیامت خبری 

از رویدلم نشانه ای بر دارد ....---

در خاک تویی وبر سر خاک منم      بی غم تویی ، به غم گرفتار منم       تو تکیه به جای جاودانی زده ای 

با طعنه ی دشمنان گرفتار منم ...--

گر طالع بر قرار می بود مرا     با شهر کسان چه کار می بود مرا ؟    با شهر کسان وبا دیار مردم    

در خانه ی ما قرار می بود مرا..--

سرت بر دار تا رویت ببینم     کمند طاق ابرویت ببینم      کمند طاق ابرو گرد گرفته    به دسمال کتان گردش بگریرم...--

در مجلس عزا خوانند : ای تشنه لب تو طاقت خنجرنداشتی      گویا غریب بودی ومادر نداشتی 

غسلت که دادکفنت را که برید ودوخت         بر حالت غریبی تو  آیا دل که سوخت ؟..---

فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده    رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده      اگر به ملک غریبی به هم رسیم روزی 

ببین که داغ جدایی به من چها کرده ؟..--

تابستونه بر لب بومت خواهم     برشبزه وبر آب روانت خواهم     بر سبزه وبر آب روان جای تو نیست 

برخیز وبیا که میون همسرونت (همسن وسال تو)خواهم ..---تابستونه وعالم اورده خوشی      

از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید       هردم همگی سرخ وسفید می پوشند      مواز غم تو شال ساه خم پوشید (خواهم پوشید )------

شبهای دراز که ناله ی زار کنم (کنیم)       چون مار گزیده روی به دیوار کنم       مردم گویند که ناله ی زار تو چیست؟      ما(مو) ناله ی زار برای غمخوار کنم...--

ای دوست خوش آمدید به غم خونه ی ما       روشن گدی(کردید) خونه وکاشانه ی ما 

شیرین تر از این سخن نمی تونم گفت         هرجا که قدم گذاردی (گذاردید) بر دیده ی ما ..--

بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما      بر کنده شده سلام  هر روزه ی ما      اونی که مو هرروز وصباح می دیدم      برکنده شده دیدار هر روزه ی مو(ما)..---

چه می بود گر فلک در مانده می بود          به روی آدمی شرمنده می بود       چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مرد کهی هم زنده می بود ...--

ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست     بیداد کری پیشه ی دیرینه ی توست 

 ای  خاک اگر سینه ی تو بشکافند        صد در گران بها که در سینه ی توست .....

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

..




 

 

 

 

 

..

لالایی کودکان

مادران بیرجندی ویا کسانی که می خواهند کودک گریه نکند وزودتر بخواب رودویا زودتر از گریه کردن دست بر داردوآرام شود ، قسمتی از لالایی های ذیل در حدی که حفظ دارند در گوش کودک یا نوزاد می خوانند ویا کودک را بغل می گیرند و در خالی که به دوروبرشان می چرخند وراه می روند لالایی می خوانند تا کودک آرامشود ویا بخواخوش فرو رودوحلاصل ومجموعه لالایی هایی که از مادران ویا دختران وزنان فامیل کودک وحتی عمع کودک یاخالهکودک شنیده شده ودیده شدهوجمع اوری گردیده درذیل تقدیم می گردد:

لاللالاگل زیره    توره  (را) خواب خوش گیره   بابات رفته زنی گیره        نه نت از غصه می میره      زن بابات سیاه باشه 

گلوبندش طلا باشه      کنیز صد تو من گیره       کنیزی که سیاه باشه       لالالالا گل خشخاش       بابا رفته خدا همراش     

الهی زود برگرده    گلوبند  طلاگیره    لاللالاگل زیره         توره خواب نمی گیره     لالا لالا گل گندم 

برات گهواره می بندم            اگر امر خدا باشه     که گهواره ت طلا باشه        لالالالا  گل زیره چره (چرا ) خوابت نمی گیره 

لالالالا گل زردی      چقدر مادر تو پردردی !        لالاللالا به مشهد شی ( بروی =بشوید)       یپای تخت حضرت شی          اگر حضرت توره خواه (خواهد)         تو جاروکش حضرت شی(شوی)        لالالالا گل زیره    توره خواب خوشی گیره 

لالا لالا یی      گلم رفته به ملایی       گلم رفته که ملا شه( مکتب داربشود)    دل مادرتسلی شه 

لاللالالا  گل زیره   چره خوابت نمیگیره        لالا لالای    لایی چغوک بچه ی صحرایی     

 لالالا لا کلونک شی  ازاو کوچه روانک شی       تو قرآن در بغل گیری   توهم ملای مکتب شی   لاللالالاگل زیره .....

لالالالا به کاهی شی  بپای قبر بی بی شی      اگر بی بی (بی بی زینب خاتون خواهرامام رضا) توره خواهه 

 تو جارو کش بی بی شی    لالالالالا گل زیره     چره خوابت نمی گیره 

بخواب ای گل  بخواب ای گل !      بخواب ای خرمن سنبل          بخواب ای گل که خو (خواب)داری    تو مبل شیر گو (گاو) داری       لالاللالا گل زیره    توره خواب خوش گیره     

لالالالا عسل باشی    دلم خواهه پسر باشی         به هر منزل که بنشینی     تو جادار پدر باشی    لالالالا گل زیره .......

لاللالالا گلم باشی         تسلای دلم باشی    بخوابی از سرم وا شی لالالالا گل زیرا  توره خواب خوشی گیره

 لالالالا به گل مونی (مانی)            به آب زیر پل مانی        سحرگاهان که بر خیزی      به خرمن های گل مونی (شبیه هستی )

لالالالا گل زیره   توره خواب خوش گیره            لالالالا ی لالایی     برو لولوی صحرایی       برو لولو   برو گم شو  تو از طفلم چه می خواهی ؟   لالالالا گل زیره    توره خواب خوش گیره..

لالالالا گل نعناع     بابات رفته    شدم تنها    لالالالا   گل عناب    شدم از گریه هات بی تاب    لالالالا گل یاسم     نگین سبز   الماسم    لالالالا گل  پسته     شدم از دست تو خسته         لالالالا  گل پنبه    به قربون سرت   عمه  لالالالا بیا   دایه   بخر   مخمل   کنم سایه    لالالالا گل زیره..... لالالالا   حبیب الله   از این کوچه   مرو بالا 

که دشمن های بد داری    سرت را می برند ازراه       لالالالا    گل   زیره      توره خواب  خوش گیره 

گلم درخواب   گلم  بیدار   گلم  هرگز   نشه بیمار        اگر خواهه شوه بیمار       خداوندا   نگاهش  دار 

لالالالا گلزیره.....لالالالای عنبر گوش   مو ره بازار   ببر   بفروش       به یک من  نان  و ده سیر گوشت     بیا  بنشین   بخور  خاموش   لالالالا گل زیره  چره خوابت نمی گیره    

لالالالا  گل فندق      بابات رفته   سر صندق(صندوق)        بیاره  یک من فندق      لالالالا   گل زیره ......

لالالالا   گل گرجه(گورجه فرنگی)       سه تا کفتر به یک بر جه         یکی سوخته   یکی  پخته  یکی ذکر خدا  گفته   لالالالا گل آلو     نهال  سیب وزردالو         نهال سیب ر او (اب) برده   دل بچه ر (را) خو(خواب ) برده

   لالالالا گلزیره توره خواب خوش گیره         لالالالا   گل  سوسن سرت بردار   لبت بوسم    لبت بوسم که بو داره     که با گل گفتگو داره   

 لالالالا گل پونه   گدا    اومد در خونه (خانه ) یه نون دادم   بدش اومه(آمد )  دو نون دادم   خوشش اومه     لالالالا   گل زیره   توره   خواب  خوش گیره 

مراسم رمضانی ونیمهرمضانی وشوخوانی یا منات سحر در کوچ بیرجند درسالهای گذشته

در روستای کوچ نهارجان بیرجندوبسیاری ازروستاهای دیگراین شهرستان رسمی زیبا به نام شوخوانی(شب خوانی)که درواقع یک نوع مناجات باخدابوده است.مرسوم بوده وهنوزهم اجرا میشودوبه شرح ذیل است که برای مخاطبان وکاربران جهان بیان میگرددویکی از رسوم زیبای ماه رمضان است.هنگام سحرکه می شوداز قدیم مردم ده باصدای خروس خانه بیدارمیشده اند وچون پاس دوم را خروس می خوانده است می فهمیده اند که حالاوقت سحر خوانی یا شوخوانی یا همان مناجات سحرماه رمضان است وناگفته نماندکه علاوه بر صدای خروس ازروی مکان ستاره های آسمان مثلا دب اکبرکه به هفت دختران هم معروف است ویاا زروی جایگاه سه استارکه همان سه ستاره روشن درآسمان است پی به وقت سحر می برده اند و یا ازروی مکان ستاره ی دیگری که به ستاره سحری در نزد مردم روستامعروف است پی می برده اند که حالا وقت اذان صبح است زیرا تاحدود 50سال پیش اصلا ساعتی در روستا وجود نداشته که باساعت بیدارشوند وبه وقت سحر یا اذان صبح پی ببرند.خلاصه چون با صدای خروس بیدارمی شده اند ویا با دیدن ستاره به وقت سحرپی میبرده اند سه یاچهارنفرکه ازآواز وصدای خوبی هم بر خورداربوده اندبه پشت بام خانه ها می رفته اند ویک نفرهم که همسایه ی مسجد بوده است بربالای بام مسجدمی رفته است وهر کدام از این شوخوانان یا شب خوانان تعدادی از اشعاری راکه ذیلا درج میگردد می خوانده اند وبه عبارتی باخدا مناجات می کرده اندتاباشنیدن صدای مناجات یاهمان شوخوانی یاشب خوانی مردم روستا بیدارشوند وسحری بخورندوآماده برای نماز صبح وگرفتن روزه بشوندواما اشعاری که می خوانده اند به ترتیب ذیل شروع میشده است که در چندقسمت به سمع ونظر خوانندگان می رسد: ابتدا می کنم زبسم الله    بعد از آن لا اله الا الله          ازمحمد مدد همی طلبم         کرمی از علی ولی الله     یاالله(کلمه یا الله بعد ازهردوبیت وبه عبارت بهتربعد از هر رباعی تکرارمیشده است) 2-گوینده ی لا اله الا اللهم     بردین محمد ورسول اللهم برذکر دوازده امامم شب وروز        خاک قدم علی ولی اللهم       یا الله 3-یارب برسالت رسول ثقلین          یارب به غزاکننده ی بدروحنین       عصیان مرا دونیمه کندرعرصات              نیمی به حسن ببخش ونیمی به حسین    یاالله 4-یارب به محمدکه علی یاور ماست           ختم همه انبیا پیغمبرماست           ازگرمی آفتاب محشر غم نیست       تا سایه ی مرتضی علی بر سرماست    یا الله 5-یارب تو مرا غلام حیدر گردان      گرراه غلط کنم مرا برگردان          گرتشنه شوم دراین بیابان نجف        سیرآب مرازحوض کوثر گردان    یا الله 6-یارب به محمدوعلی وزهرا         یارب به حسین وحسن وآل عبا             کز لطف بر آر حاجتم در دوسرا    بی منت خلق یاعلی الاعلی      یاالله 7-الله تویی ازدلم آگاه تویی          گمراه منم برنده ی راه تویی              هر مورچه ای که دم زند درته چاه ازدم زدن مورچه آگاه تویی      یا الله 8-یارب برسان توحضرت صاحب را      فرزند علی بن ابیطالب را                  کزدوری او همیشه درفریادم مانندسگی که گم کندصاحب را -    یا الله 9-یارب زکرم دری برویم بگشا راهی که دراو نجات باشد بنما             مستغنیم از هردو جهان کن بکرم جز یادتو هر چه هست بر از دل ما-    یا الله 10-یارب مکن ازلطف پریشان مارا            هرچندکه هست جرم وعصیان مارا               ذات تو غنی بوده وما محتاجیم                      محتاج به غیرخود مگردان مارا -یاالله 11-بازا بازا هرآنچه هستی بازآ             گرکافروگبر وبت پرستی باز آ          این درگه ما درگه نومیدی نیست               صد باراگرتوبه شکستی بازآ - یاالله 12- ای ذات وصفات تو مبرا زعیوب       یک نام زاسماء توعلام غیوب رحم آرکه عمروطاقتم رفت بباد           نه نوح بود نام مرا ، نه ایوب - یاالله 13-از بارگنه شدتن مسکینم پست         یارب چه شوداگرمرا گیری دست گردرعملم آنچه تراشاید نیست           اندر کرمت آنچه مرا باید هست - یاالله 14-عصیان خلایق ار چه صحرا صحراست           در پیش عنایت تو یک برگ گیاست             هرچند گناه ماست کشتی کشتی                   غم نیست که رحمت تو دریا دریاست.   یاالله 15-یارب به علی بن ابیطالب وآل              آن شیر خداوبر جهان جل جلال            کاندرسه مکان رسی به فریاد همه            اندردم نزع ومرگ وهنگام سوال.- یا الله* *-     این اشعارشوخوانی یاشب خوانی -ادامه داردکه دنبالهِ آ نرا درفرصتی دیگروبزودی تقدیم کاربران خواهم نمود.منظر باشید.محمد حسن آسایش----

 مناجات سحریا شوخوانی در روستای کوچ نهارجان -قسمت سوم :---34-یارب تو چنان کن که پریشان نشوم           محتاج برادران وخویشان نشوم

 

 

 

 

 

بی منت خلق خود مرا روزی ده               تا از درتو بر در ایشان نشوم.   یا الله

 

 

 

35-یارب زقناعتم توانگر گردان             وز نور یقین دلم منور گردان

 

 

 

روزی من سوخته ی سرگردان              بی منت مخلوق میسر گردان.  یاالله

 

 

 

36-یارب ز دو کون بی نیازم گردان         وز افسرفقر سر فرازم گردان

 

 

 

در راه طلب محرم رازم  گردان             زان ره که نه سوی توست بازم گردان.  یا الله

 

 

 

37-یارب زکمال لطف خاصم  گردان      واقف به حقایق خواصم گردان

 

 

 

از عقل جفاکار، دل افگار شدم              دیوانه ی خود کن وخلاصم گردان .   یا الله

 

 

 

38-برگوش دلم زغیب آواز رسان        مرغ دل خسته رابه پرواز رسان

 

 

 

یارب که به دوستی مردان رهت          این گمشده ی مرا به من باز رسان.   یا الله

 

 

 

39-یارب تو مرا ،به یار دمساز رسان       آوازه ی دردم به همآواز رسان

 

 

 

آنکس که من از فراق او غمگینم            اورا به من ومرا به اوباز رسان.  یا الله

 

 

 

40-ای خالق ذوالجلال وای بارخدای        تا چند روم در بدر وجای به جای

 

 

 

یا خانه ی امید مرا ،در بربند               یا قفل مهمات مرا در بگشای.   یا الله

 

 

 

41-یارب نظری برمن سر گردان کن        لطفی به من دل شده ی حیران کن

 

 

 

با من مکن آنچه من سزای آنم             آنچ ازکرم ولطف توزیبد آن کن. یاالله

 

 

 

42-یارب یارب کریمی وغفاری!           رحمان ورحیم وراحم وستاری

 

 

 

خواهم که به رحمت خداوندی خویش     این بنده ی شرمنده فرو نگذاری.    یا ا لله*

 

 

 

*-اشعار فوق که درسه قسمت تقدیم کاربران عزیز شد هر شب سحرگاهان یاهنگام سحر تعدادی ازاین ابیات توسط شوخوانان یامناجات خوانان در پشت بام مسجد ویاچندبام بلند روستا خوانده میشد وسینه به سینه ونسل به نسل آنرا ازبزرگان یاد گرفته بودندوحفظکرده بودند .وبه نسل بعدیاد می دادند تا درهرسحر ماه رمضان جهت بیدار کردن  مردم خوانده شود وهیچ کس هم نمی دانست که این اشعاراز چه کسی است ومیگفتند ازقدیم بزرگان آن را میخوانده اند ودیگران وجوانان آن را از قدیمی تر ها یاد میگرفته اند.اما بنده بعد ازمطالعت زیاد وجسجوی فراوان تعدادی از این ابیات را در رباعیات ابوسعید ابی الخیریافتم وتعداد کمتری راهم در میان رباعیات خواجه عبدالله انصاری مشاهده کردم.با آرزوی سعادت برای  همه ی روزه داران.محمد حسن اسایش----
----باسمه تعالی      ------------مراسم نیمه رمضانی در روستای کوچ نهارجان بیرجند--------------
یکی از مراسم زیبایی که درماه رمضان درروستای کوچ نهارجان وبسیار ی از روستاهای دیگر  شهرستان بیرجند انجام می گیرد .مراسم نیمه رمضانی است به شرح ذیل انجام میگیردوحال وهوایی دارد که تما م جوانان ونوجوانان وحتی افرا د سی تا چهل ساله هم در آن شرکت میکنند .وبه شرح زیراست .ابتدا درشب میلاد امام حسن مجتبی که نیمه ماه رمضان است ساعتی که از غروب می گذرد وهمه افراد شام را صرف کرده اند .جوانان در میدان روستا جمع میشوند وچند صلوات میفرستند تا دیگر جوانان هم به آنهابپیوندندووقتی جمعیت زیاد شد ازیک سمت ده ویا از بالای روستا شروع می کنند ودر در ب هر منزل اشعاری را میخوانند ودر پایان صاحب خانه مواد خوراکی مثل گردو یا بادام یا شکلات یا نخود وکشمش ویا مواد خوراکی دیگر واگراین  مواددر خانه نبود مبلغی پول به جوانان هدیه می دهند ودر آخرسر که همه ی منازل به پایان رسید وکیسه  ها در دست ا نباردار پرشد آنرا بین افراد تقسیم می کنند البته اگر چند جوان زیرک آن را نربایند ودیگران را قال نگذارندکه اگر هم این کار را انجام دهند از باب شوخی است ومی خواهند شادی ونشاط بیشتری به جوانان دست دهدوآن شب را خوش باشند وشادی کنند.اما نحوه ی انجام مراسم چنین است:یک نفر بزرگتر که آشنا به مراسم ومسلط بر آن است به تنهایی شروع به  نام بردن اسم صاحب خانه می کند و مثلا می گوید :حاجی غلامحسین رابلند کنید.همه افراد همصدا جواب می دهند :آمین وبازهمان فرد سردسته ادامه می دهد:بارنگ سرخ .همه باز می گویند :آمین.با مشت پر.آمین واو ادامه می دهد: بازن وبچه .همه می گویند:آمین .بااشتر کجاوه .آمین.برسانید به حج وکربلا .همه می گویند : آمین.چون به پایان دعای اولیه رسیدند همه ی افراد هماهنگ شروع به خواندن اشعار ذیل  ذیل میکنند :رمضان آمدآمد رمضان  رمضان آمد با سیصد سوار  چوب برداشته که یا روزه بدار -روزه میدارم لاغر میشوم -گر نمی دارم کافر می شوم حق یامحمدمحمد یا علی حق یامحمد -حسین بن علی حق یامحمد .2-آندم که سر حسین ره بر نیزه زدندحق یامحمد مرغان هوا به چهارطرف خیمه زدند حق یامحمد .مرغان هوا وماهیان در یاحق یامحمد از بهر حسین چوسنگ برسینه زدند حق یامحمد محمدیا علی حق یامحمد .حسین بن علی حق یا محمد .3-
سرسنگ آجین سنگ افتیده هل علی میرزا به جنگ افتیده حق یامحمد .هل علی میرزا کو لشکر توحق یامحمد.کفتران خیمه زده بر سر تو حق یامحمد محمدیا علی حق یامحمد حسین بن علی حق یامحمد .
4-این سرا از کیست روبر باده حق یامحمد یک پسر دارند نودوماده حق یامحمد .این سرا از کیست روبر روزه حق یامحمد .یک دختردارند او گلدوزه حق یامحمد محمد یا علی حق یا محمد حسین بن علی حق یامحمد.
5این سرا از کیست روبرقبرستان پدرم گفته برو خرما بستان .این سرا از کیست دهلونه دراز ما طمع داریم بشقاب پیاز حق یامحمد. محمد یا علی حق یامحمد.حسین بن علی حق یامحمد .6-این سرااز کیست خش خش میایه(می آید) .طبق نقره وکشمش مییایه (می آید) .این سرا از کیست حوضی کنده اند دشمنان اینار(اینهارا) بوج کنده اند 
حق یا محمد محمد یا علی حق یا محمد .حسین بن علی حق یا محمد .در این جاخواندن اشعار در درب منزل اول به پایان می رسد .صاحب خانه هر چه در خانه داشته باشد روی سینی آماده کرده وبه انبار دارگروه یا سر دسته ی گروه تقدیم وهدیه می کند وگروه روانه ی منزل بعدی میگرددتا همین مراسم را بر درب منازل همه  اهل روستاتکرار کنند وهدیه شان را بگیرند ودرآخر سرهم بین افراد عادلانه تقسیم کنند وشب به پایان رسد.البته گاهی بعضی افراد ازباب شوخی وسرگرمی در آخرکار کیسه حاوی مواد خوراکی را درمی ربایندوفرار می کنند ودقایقی دیگران دنبال آنها می گردند تاربایندگان را پیدا کنند ووقتی آنها را پیدا کردند موادرا با خنده وشادی ونشاط بیشتری بین افراد تقسیم می شود ومراسم بپایان میرسد وهمگی به خانه هایشان با شور وشادی وشعف باز می گردند تابرای سحری دیگر آماده شوند .این شرح مختصر مراسم نیمه رمضانی بود در روستای کوچ نهارجان بیرجند .محمد حسن اسایش..-----

 

 مناجات سحریا شوخوانی در روستای کوچ نهارجان -قسمت سوم :---34-یارب تو چنان کن که پریشان نشوم           محتاج برادران وخویشان نشوم

 

 

بی منت خلق خود مرا روزی ده               تا از درتو بر در ایشان نشوم.   یا الله

 

35-یارب زقناعتم توانگر گردان             وز نور یقین دلم منور گردان

 

روزی من سوخته ی سرگردان              بی منت مخلوق میسر گردان.  یاالله

 

36-یارب ز دو کون بی نیازم گردان         وز افسرفقر سر فرازم گردان

 

در راه طلب محرم رازم  گردان             زان ره که نه سوی توست بازم گردان.  یا الله

 

37-یارب زکمال لطف خاصم  گردان      واقف به حقایق خواصم گردان

 

از عقل جفاکار، دل افگار شدم              دیوانه ی خود کن وخلاصم گردان .   یا الله

 

38-برگوش دلم زغیب آواز رسان        مرغ دل خسته رابه پرواز رسان

 

یارب که به دوستی مردان رهت          این گمشده ی مرا به من باز رسان.   یا الله

 

39-یارب تو مرا ،به یار دمساز رسان       آوازه ی دردم به همآواز رسان

 

آنکس که من از فراق او غمگینم            اورا به من ومرا به اوباز رسان.  یا الله

 

40-ای خالق ذوالجلال وای بارخدای        تا چند روم در بدر وجای به جای

 

یا خانه ی امید مرا ،در بربند               یا قفل مهمات مرا در بگشای.   یا الله

 

41-یارب نظری برمن سر گردان کن        لطفی به من دل شده ی حیران کن

 

با من مکن آنچه من سزای آنم             آنچ ازکرم ولطف توزیبد آن کن. یاالله

 

42-یارب یارب کریمی وغفاری!           رحمان ورحیم وراحم وستاری

 

خواهم که به رحمت خداوندی خویش     این بنده ی شرمنده فرو نگذاری.    یا ا لله*

 

*-اشعار فوق که درسه قسمت تقدیم کاربران عزیز شد هر شب سحرگاهان یاهنگام سحر تعدادی ازاین ابیات توسط شوخوانان یامناجات خوانان در پشت بام مسجد ویاچندبام بلند روستا خوانده میشد وسینه به سینه ونسل به نسل آنرا ازبزرگان یاد گرفته بودندوحفظکرده بودند .وبه نسل بعدیاد می دادند تا درهرسحر ماه رمضان جهت بیدار کردن  مردم خوانده شود وهیچ کس هم نمی دانست که این اشعاراز چه کسی است ومیگفتند ازقدیم بزرگان آن را میخوانده اند ودیگران وجوانان آن را از قدیمی تر ها یاد میگرفته اند.اما بنده بعد ازمطالعت زیاد وجسجوی فراوان تعدادی از این ابیات را در رباعیات ابوسعید ابی الخیریافتم وتعداد کمتری راهم در میان رباعیات خواجه عبدالله انصاری مشاهده کردم.با آرزوی سعادت برای  همه ی روزه داران.محمد حسن اسایش----
----باسمه تعالی      ------------مراسم نیمه رمضانی در روستای کوچ نهارجان بیرجند--------------
یکی از مراسم زیبایی که درماه رمضان درروستای کوچ نهارجان وبسیار ی از روستاهای دیگر  شهرستان بیرجند انجام می گیرد .مراسم نیمه رمضانی است به شرح ذیل انجام میگیردوحال وهوایی دارد که تما م جوانان ونوجوانان وحتی افرا د سی تا چهل ساله هم در آن شرکت میکنند .وبه شرح زیراست .ابتدا درشب میلاد امام حسن مجتبی که نیمه ماه رمضان است ساعتی که از غروب می گذرد وهمه افراد شام را صرف کرده اند .جوانان در میدان روستا جمع میشوند وچند صلوات میفرستند تا دیگر جوانان هم به آنهابپیوندندووقتی جمعیت زیاد شد ازیک سمت ده ویا از بالای روستا شروع می کنند ودر در ب هر منزل اشعاری را میخوانند ودر پایان صاحب خانه مواد خوراکی مثل گردو یا بادام یا شکلات یا نخود وکشمش ویا مواد خوراکی دیگر واگراین  مواددر خانه نبود مبلغی پول به جوانان هدیه می دهند ودر آخرسر که همه ی منازل به پایان رسید وکیسه  ها در دست ا نباردار پرشد آنرا بین افراد تقسیم می کنند البته اگر چند جوان زیرک آن را نربایند ودیگران را قال نگذارندکه اگر هم این کار را انجام دهند از باب شوخی است ومی خواهند شادی ونشاط بیشتری به جوانان دست دهدوآن شب را خوش باشند وشادی کنند.اما نحوه ی انجام مراسم چنین است:یک نفر بزرگتر که آشنا به مراسم ومسلط بر آن است به تنهایی شروع به  نام بردن اسم صاحب خانه می کند و مثلا می گوید :حاجی غلامحسین رابلند کنید.همه افراد همصدا جواب می دهند :آمین وبازهمان فرد سردسته ادامه می دهد:بارنگ سرخ .همه باز می گویند :آمین.با مشت پر.آمین واو ادامه می دهد: بازن وبچه .همه می گویند:آمین .بااشتر کجاوه .آمین.برسانید به حج وکربلا .همه می گویند : آمین.چون به پایان دعای اولیه رسیدند همه ی افراد هماهنگ شروع به خواندن اشعار ذیل  ذیل میکنند :رمضان آمدآمد رمضان  رمضان آمد با سیصد سوار  چوب برداشته که یا روزه بدار -روزه میدارم لاغر میشوم -گر نمی دارم کافر می شوم حق یامحمدمحمد یا علی حق یامحمد -حسین بن علی حق یامحمد .2-آندم که سر حسین ره بر نیزه زدندحق یامحمد مرغان هوا به چهارطرف خیمه زدند حق یامحمد .مرغان هوا وماهیان در یاحق یامحمد از بهر حسین چوسنگ برسینه زدند حق یامحمد محمدیا علی حق یامحمد .حسین بن علی حق یا محمد .3-
سرسنگ آجین سنگ افتیده هل علی میرزا به جنگ افتیده حق یامحمد .هل علی میرزا کو لشکر توحق یامحمد.کفتران خیمه زده بر سر تو حق یامحمد محمدیا علی حق یامحمد حسین بن علی حق یامحمد .
4-این سرا از کیست روبر باده حق یامحمد یک پسر دارند نودوماده حق یامحمد .این سرا از کیست روبر روزه حق یامحمد .یک دختردارند او گلدوزه حق یامحمد محمد یا علی حق یا محمد حسین بن علی حق یامحمد.
5این سرا از کیست روبرقبرستان پدرم گفته برو خرما بستان .این سرا از کیست دهلونه دراز ما طمع داریم بشقاب پیاز حق یامحمد. محمد یا علی حق یامحمد.حسین بن علی حق یامحمد .6-این سرااز کیست خش خش میایه(می آید) .طبق نقره وکشمش مییایه (می آید) .این سرا از کیست حوضی کنده اند دشمنان اینار(اینهارا) بوج کنده اند 
حق یا محمد محمد یا علی حق یا محمد .حسین بن علی حق یا محمد .در این جاخواندن اشعار در درب منزل اول به پایان می رسد .صاحب خانه هر چه در خانه داشته باشد روی سینی آماده کرده وبه انبار دارگروه یا سر دسته ی گروه تقدیم وهدیه می کند وگروه روانه ی منزل بعدی میگرددتا همین مراسم را بر درب منازل همه  اهل روستاتکرار کنند وهدیه شان را بگیرند ودرآخر سرهم بین افراد عادلانه تقسیم کنند وشب به پایان رسد.البته گاهی بعضی افراد ازباب شوخی وسرگرمی در آخرکار کیسه حاوی مواد خوراکی را درمی ربایندوفرار می کنند ودقایقی دیگران دنبال آنها می گردند تاربایندگان را پیدا کنند ووقتی آنها را پیدا کردند موادرا با خنده وشادی ونشاط بیشتری بین افراد تقسیم می شود ومراسم بپایان میرسد وهمگی به خانه هایشان با شور وشادی وشعف باز می گردند تابرای سحری دیگر آماده شوند .این شرح مختصر مراسم نیمه رمضانی بود در روستای کوچ نهارجان بیرجند .محمد حسن اسایش..